ผมอยู่รั้งท้าย จนตกหล่นจากขบวนแถว อยู่คนเดียวในที่สุด มองออกไปเป็นทางดินแคบๆ เส้นเดียวที่หลบเลี้ยวหายไปในพงรกทั้งสองด้าน หากมองลงมาจากยอดไม้ ก็จะเห็นกระทาชายนั่งขนาบข้างทางดินเหลืองอ่อน เหมือนนั่งบนเส้นเชือกที่ตัดเข้าไปบนพื้นที่สีเขียว ทอดสายตามองเหม่อออกไปยังหุบเหวต้นไม้เบื้องหน้า
เสียงป่าเหมือนมีคนเดินอยู่รอบๆตัว ลมป่าพัดมาครั้งหนึ่ง ส่งเสียงเหมือนคนพูด อาจเป็นเสียงคนในขบวนที่เดินล่วงหน้าไปก่อน หรือเสียงป่าพูดได้ ลำต้นเหมือนลำตัว กิ่งไม้เหมือนมือ พุ่มใบมีดวงตามองจ้องมาทุกด้าน
ป่าทั้งป่าแสดงตัวออกมาเหมือนทักทาย
ต้นไม้มีชีวิตจิตใจ เหยียดลำต้นไปสู่ความนิรันดร์
ยามพาตัวเองไปอยู่ท่ามกลางต้นไม้ใหญ่กลางป่า ผมรู้สึกเหมือนยืนอยู่ท่ามกลางผู้ใหญ่อาวุโส ผู้ผ่านร้อนหนาวมาก่อน รับรู้ถึงฤดูลมแรงดีที่สุด สัมผัสเม็ดฝนอย่างแผ่วเบาที่สุด รับแดดอย่างอิ่มเอิบที่สุด
เธอพ่ายเรื่องใดมาบ้าง เราไม่รู้ เรายืนต้นอยู่บนหน้าผา เกาะพื้นผิวที่ลาดชัน ไม่ใช่เพื่อแสดงตัวพิชิตความยากลำบาก หรือทะนงตัวว่าโลกบนหน้าผาสง่างามที่สุด แต่เราเกิด เติบโตบนหน้าผารายล้อมด้วยหุบเหว ผมเป็นสมบัติของหน้าผา สมบัติของหุบเหว ที่ลุ่มต่ำของสายตา เหยียดยอดทะลุเมฆ สู่ความเวิ้งว้างว่างเปล่า
ท่านอ้างว้างมั้ย
เรายืนต้น
ท่านเจ็บป่วยมั้ย
บางคราว อาจเรียกว่าเจ็บป่วย
ท่านทำอย่างไร
ยืนต้น
ผมไปให้ถึงดินแดนนั้น คำตอบที่ต้องปีนป่ายเข้าไปหา ความร่มเย็นทางใจ ความสุขสงบ ความยากที่โอบล้อมด้วยเรื่องง่ายๆ ยามโดดเดี่ยว วิงวอน สิ้นหวัง ว้าเหว่ อากาศรอบตัวเบาหวิว การปรากฏตัวของความว่างไร้ เวลาเช่นนี้เอง ผมจะออกเดินไปสู่ที่อยู่ของต้นไม้บนหน้าผาหุบเหว
ผมแค่นั่งมอง แล้วเสียงพูดคุยก็โต้ตอบกลับไปมา เป็นเสียงของความสงัดเงียบ แต่คำตอบช่างเต็มไปด้วยความเบิกบาน
ผมแค่นั่งมอง
เธออาจเดินมาถูกทาง อย่างน้อยได้ถางทางไปสู่หนทางความพยายาม
ผมไม่ได้มารวบจับเอาความสมบูรณ์กลับไปอวดอ้างตัวเอง แต่ผมอยากมานั่งชมความสมบูรณ์ที่มีวิถีทางชัดเจน
เธอมีประตูหน้าต่างรับลมผ่านเข้าออก
ผมควรมองไปทางใด เพื่อสัมผัสความจริง
หนทางที่เธอมา รวมไปถึงหนทางที่เธอจะกลับไปด้วย เธอมีความหวังอันมีปลายทางอยู่ที่ความไม่หวัง
ผมเจ็บป่วย
เธอควรสำรวจผิวเปลือก มันแค่แตกปริฉีกขาดหลุดล่อน เปื่อยลงโค้นต้น ขยายลำต้นออกไปเรื่อยๆ
ท่านมีจุดหมาย
อาจไม่ใช่คำตอบ ณ ตอนนี้
ผมมีประสบการณ์เดินเข้าป่าในวัยเด็กที่ดูลี้ลับ ไกลและวกวน ผมสงสัยว่าป่าหลังโรงเรียนจะไปสิ้นสุดลงตรงไหน ผมนั่งมองจากหน้าต่างห้องเรียนทุกวัน
วันหนึ่ง ตามาบ้าน มาพร้อมกับซอหนึ่งสาย
ซอขาดชัน
ผมไม่รู้จักต้นชัน พ่อชวนเดินเข้าป่าหลังโรงเรียน เพียงแต่เป็นช่วงเวลาเย็นมาก มืดขมุกขมัว อากาศนิ่ง ทางเดินเท้าที่วกวนเวียนจนแทบจำทางกลับไม่ได้ ผมจำได้ว่าเดินกันนานมาก กว่าจะไปถึงไม้ต้นนั้น โคนต้นปะทุยางใสๆเหมือนอำพัน
วับวาวเหมือนแววตารวมอยู่ตรงโคนต้น
พ่อบอกว่า มันเป็นต้นเดียวในละแวกบริเวณนี้ เพียงแต่น้อยคนจะรู้จัก และยิ่งน้อยคนที่เอามันไปวางตั้งรับสายคันชัก สีให้เกิดเสียงดัง
ซอดังทุกคืน
ตะเกียงสว่างในบ้าน เงาดำๆฉายร่างใหญ่ๆดำๆอยู่ตามฝาบ้าน เสียงคันชักสีซอดังกังวาน ผมนั่งฟังอย่างจับจิตจับใจ
หลังพักเที่ยงวันหนึ่ง ผมชวนเพื่อนเดินไปสู่เส้นทางนั้น เหมือนอยากลองดูว่าไปให้ถึงไม้ต้นนั้น จะหลงทางหรือเปล่า
ผมจำได้ว่า เดินไปไกลมาก จนแทบออกมาไม่ได้ เดินวนเวียนไปตามทางดินที่ไม่มีที่สิ้นสุด ไม่รู้จะจบลงตรงไหน และเหมือนว่าวนเวียนอยู่ที่เดิม กระทั่งได้ยินเสียงระฆังจากโรงเรียน ผมถึงชวนเพื่อนกลับตามเสียงนั้น
ผมเข้าไปอีกหลายครั้ง ไปให้ถึงไม้มียางเรียกว่าชัน หรือขี้ชัน เป็นขี้ชันที่ให้เสียง ผมเก็บใส่ถุงผ้าเอาไว้ รอตาจะกลับมาใหม่อีกครั้ง
แต่ตาไม่กลับมาสีซอให้ฟังอีกเลย
ขี้ชันยังอยู่กับผมอีกนานหลายปี ผมเข้าไปเก็บเรื่อยๆ เหมือนว่าไม้ต้นนั้น ปริอำพันออกมาให้ผมเดินไปเก็บเพียงคนเดียว
นั่น เป็นความทรงจำถึงป่าที่นึกย้อนไปไกลที่สุด น่าจะเรียนอยู่ชั้นประถมปีที่ 3
ท่านรับรู้การเดินไปสู่ดินแดนลี้ลับมั้ย
เธอ ก็เป็นสิ่งลี้ลับ หนทางที่เธอมา มีความหมายกับหนทางที่เธอไป ณ ตำแหน่งที่เธอนั่งอยู่ ไม่อาจยึดจับไว้ได้ เธอต้องออกไปตามเส้นทางที่ไม่อาจรู้ได้ว่า เธอจะหยุดนั่งมองอีกเมื่อไหร่
นั่งมาจากการหยุด
ใช่
ท่านนั่งอยู่ชั่วชีวิต
เปล่า เราเดินทางอยู่ชั่วชีวิต ฤดูกาลเปลี่ยนผ่าน วันคืนพาเราออกเดินทาง มิติน่าพิศวง อยู่ร่วมแล้วลาจาก
ท่านอยากบอกอะไร
เราบอกไปหมดแล้ว ความเข้าใจอยู่ที่ประตูบานใดจะเปิดอ้าออกกว้างและยาวนานที่สุด
ท่านยืนต้นเทศนา
เปล่า เรายืนต้นนั่น ใช่ ยืนต้นสลัดเปลือกออกไป
ขบวนเดินป่าเดินลับหายไปแล้ว ผมยังนอนสบตาสนทนากับต้นไม้ที่เหยียดต้นเป็นเสาวิหาร ยอดต่อยอดถึงกัน เล่นกับลม เป็นหลังคาร่มเย็น ความสงบสงัดยามนี้ ราวกับที่หลับนอนไปตลอดกาล
ฉากสุดท้าย ผมคิดถึงเด็กชายที่เดินหายเข้าป่าหลังโรงเรียนบ่อยๆ ไปให้ถึงต้นชันให้สีอำพัน รอคอยเสียงซอไพเราะจับใจจะหวนกลับมาอีกครั้ง