Skip to main content

ป่าในสำนึก คือวิหารอันโอฬาร ที่เปลี่ยนแปลงรูปทรงทุกขณะที่เคลื่อนเข้าใกล้ มีพลังดึงดูด มีมนต์สะกด มีความยิ่งใหญ่ที่ข่มให้เราตัวเล็กลง ฉันจึงหลงรักการถูกครอบงำนี้ อย่างไม่อยากถอนใจ

ภาพของทามัน เนการ่า ที่กล่าวกันว่า คือป่าฝนผืนใหญ่ที่สุดในเอเชียอาคเนย์ เป็นภาพฝันอันยิ่งใหญ่ ที่ฉันใฝ่ฝันว่าจะต้องไปให้ถึงให้ได้ในชาตินี้ และเมื่อไปถึงแล้ว ความจริงยังเป็นเช่นนั้น เพียงแต่...มีบางอย่างที่ฉันคิดว่า ป่าเป็นฝ่ายพ่ายแพ้ ป่าถูกทำร้าย ทำลายอารมณ์เดิมๆ ให้กลายเป็นเพียงห้องพักหรูหรา ตกแต่งไว้รอท่าคนแปลกหน้าที่มาเยือน ซึ่งบางคนอาจไม่ได้ชายตามองหาความวิจิตรที่ซ่อนอยู่ตามซอกหลืบของห้องพัก เพราะสิ่งที่เขาต้องการจะเห็นเป็นเพียงรูปเงาของเขาเอง ที่สะท้อนฉายมาจากกระจกใส ที่แปะติดฝาพนังไว้อย่างแปลกปลอม

 

นั่นคือบางอย่างที่ฉันพบที่ป่าทามัน เนการ่า และระหว่างทางอีกหลายเมืองของมาเลเซีย

 

บ่ายสามครึ่ง คือกำหนดเวลาที่รถตู้จะต้องบ่ายหน้าออกจากท่ารถที่หาดใหญ่ แต่ผ่านเวลานั้นมาจวนใกล้ห้าโมงเย็น รถจึงเคลื่อนตัว

เขารอคนที่มาจากสมุยนะเอง” สำเนียงไทยเสียงแปร่งๆ แต่ประโยคถูกต้องครบถ้วน ทำให้ฉันอารมณ์ดีขึ้น ส่งยิ้มให้หนุ่มใหญ่ร่างสูงโปร่ง หนวดเคราสีขาวรกครึ้มไปทั่วใบหน้าคนนั้น และแล้วการสนทนาก็ดำเนินต่อไปอีกเล็กน้อย จนรู้ว่าเขาเองก็มาจากสมุย และกำลังไปเหยียบดินแดนมาเลเซีย เพื่อจะต่อวีซ่าในการกลับมาอาศัยอยู่ในเมืองไทยอีกรอบ ก่อนหน้านั้น ขณะที่นั่งรอให้รถมารับเราที่หน้าสำนักงานทัวร์ใกล้ๆสถานีรถประจำทางหาดใหญ่ สาวผมทองหุ่นดี ก็หันมาถามฉันว่าไม่มีรถบัสคันใหญ่ไปปีนังเลยเหรอ ฉันบอกว่าไม่รู้หรอก ไม่เคยนั่งรถโดยสารไปมาเลเซียจากหาดใหญ่มาก่อนเหมือนกัน

 

ดูๆแล้วทุกคนบนรถ ไม่น่าจะมีใครเคยโดยสารรถตู้เส้นทางนี้เข้ามาเลย์มาก่อน และแน่นอน ฉันและปิ๋น คนไทยเพียงสองคน ที่เลือกเดินทางวิธีนี้ แทนรถไฟที่ล่วงหน้าไปแล้วตั้งแต่เมื่อเช้า ก็ยังไม่รู้อะไรนักเช่นกัน


คนขับรถหน้าตาบอกเชื้อชาติว่าเป็นคนจีน อายุน่าจะผ่านวัยเกษียณราชการมาหลายปี แต่ท่าทางยังแข็งแรงฟิตปั๋ง ยามที่ลุงแกกระชากเกียร์ขึงขัง ดุดัน แล้วหันมาถามผู้โดยสารด้วยน้ำเสียงเด็ดขาดปานเจ้าพ่อ ช่างเหมาะสมกับสภาพรถที่ค่อนไปทางเก่าแก่อย่างเปิดเผย แกพูดอังกฤษชัดกว่าพูดไทย ฉันเดาเอาว่าอาแปะน่าจะเป็นคนมาเลย์มากกว่าไทย

 

มาถึงด่านนอก ทุกคนทยอยลงไปประทับตราผ่านประเทศ แล้วกลับมาที่รถ ทุกคนงงงวยกับสิ่งที่เห็น ลุงแกเปิดเบาะที่นั่งของคนขับออก แล้วชี้ให้ดู แล้วบอกว่า ช่วงที่รอใครบางคนที่มาจากสมุย แกต้องเปิดแอร์รถไว้ตลอดเวลา ตอนนี้แอร์รถมีปัญหาส่งกลิ่นเหม็นโฉ่ ให้พวกเราสูดดม

รอสักครึ่งชั่วโมงนะ” แกบอกสั้นๆ น้ำเสียงอ่อนลง ทุกคนต้องจำยอมอยู่แล้ว จริงไหมล่ะลุง ฉันเดินเกร่ไปเกร่มา จนเบื่อ จึงชวนน้องสาวผิวขาวผมทองคนนั้นคุยบ้าง ด้วยสงสัยว่าเธอน่าจะเป็นสาวรัสเซีย และเป็นจริงอย่างที่คิด เธอเป็นคนรัสเซียจริงๆ

ฉันเกิดที่รัสเซีย แต่มาเรียนปริญญาโทที่เยอรมัน ตอนนี้มาเป็นนักศึกษาฝึกงานที่สมุย” เหตุที่เธอเดินทางไปมาเลย์ คือวีซ่าอีกเช่นกัน เธอเดินทางในชุดกางเกงขาสั้น หนีบกระเป๋าเสื้อผ้าใบเล็กๆ ใบเดียวเท่านั้น ฉันพินิจเธออย่างทึ่งในความคล่องตัว

 

ไม่นานเกินกว่ายี่สิบนาที เครื่องรถครางกระหึ่ม ทุกคนเคลื่อนขึ้นไปนั่งที่ของตัวเอง รถคันนี้มีจุดหมายปลายทางที่เกาะปีนัง แต่ฉันจะลงที่เมืองบัตเตอร์เวิร์ธ เพื่อต่อรถบัสประจำทางไปเมืองจารันตุด ในเวลา 4 ทุ่มตรง

 

ตั๋วยังไม่ได้จอง รถมีเพียงเที่ยวเดียว คำนวณเวลาเอาไว้ก่อนเดินทาง ถ้ารถออกบ่ายสาม เราจะไปถึงบัตเตอร์เวิร์ธ ราวๆหนึ่งทุ่ม มีเวลาข้ามฟากไปเดินเล่นที่เกาะปีนังนิดหน่อย เพราะท่ารถอยู่ใกล้กับท่าเรือข้ามฟากไปปีนังพอดี แต่เมื่อรถเสียเวลาขนาดนี้ เราอาจไม่ทันรถเที่ยวสี่ทุ่มก็เป็นได้

 

ตอนที่ผ่านด่านของมาเลเซีย ทุกคนต้องแบกสัมภาระทั้งหมดลงไปเพื่อผ่านเครื่องสแกน นี่คือครั้งแรกที่ฉันต้องทำอย่างนี้ ทุกครั้งที่มารถส่วนตัว แค่ส่งพาสปอร์ตให้กับคนขับ คนขับส่งไปที่ช่องที่มีคนตรวจนั่งอยู่ในตู้ ทุกอย่างใช้เวลาแค่ไม่กี่นาที แต่หนนี้แบกลงจากรถ เดินผ่านในตัวอาคาร ตรวจด้วยเครื่องสแกนทุกชิ้น แล้วแบกของมาขึ้นรถอีกครั้ง ฉันแอบอิจฉาน้องสาวชาวรัสเซีย ส่วนสองสามีภรรยาผู้ล่าช้าจากสมุย น่าจะอาศัยในอังกฤษ แต่แต่งตัวหน้าตาแบบชาวมุสลิม เขาลากกระเป๋าใบใหญ่มหึมา ทำเอาฉันรู้สึกว่าเป้ใบย่อมบนหลังมีน้ำหนักเบาลงไปไม่น้อย

 

รถวิ่งบนทางหลวงกว้างของแผ่นดินมาเลซีย แต่แล่นช้ากว่าปกติ ฉันนั่งกัดปาก เล็งสายตาไปข้างหน้า ลุ้นให้ลุงแกบึ่งรถให้เร็วกว่านี้ และเหมือนแกจะรู้ใจ ช่วงหนึ่ง ที่ผ่านไฟแดง แกฝ่าไฟแดงหน้าตาเฉย จนฉันอึ้ง

มีอย่างนี้ด้วยเหรอลุง” ฉันกับปิ๋นหัวเราะเบาๆ อย่างเกรงใจคนข้างเคียง

 

จากการฝ่าไฟแดงชวนตื่นเต้น จนรถแล่นมาได้สักราวๆ 30 กิโลเมตร รถทะเบียนมาเลเซียวิ่งเร็วแซงหน้าเราไป จนตาลาย รถเราช้ามาก แอร์ก็ไม่เย็น ฉันยิ่งต้องตั้งสติ คิดเสียว่าถ้าไม่ทันรถสี่ทุ่ม เราก็ข้ามไปนอนเกาะปีนังเลยละกัน และแล้วมาตื่นเต้นอีกหน เมื่อลุงแกลดกระจกด้านที่แกนั่งแล้วปิดแอร์ เอาล่ะซี ฉันคิดในใจ จะไปรอดไหมหนอนี่

จะไปลงที่ปีนังหรือเปล่าสองคนน่ะ” เสียงพูดไทยของลุง ต้องหมายถึงเราแน่นอน

เปล่าค่ะ เราไปลงที่ท่ารถบัตเตอร์เวิร์ธค่ะลุง แล้วเราจะทันไหมคะ 4 ทุ่มน่ะ” ฉันตะโกนตอบและถาม เห็นลุงส่ายหน้าน้อยๆ ตายละหวางานนี้ เสียฤกษ์ตั้งแต่เริ่มเดินทาง

ก้อนลมกรูเกรียวเข้ามาในรถอย่างแรง ปะทะใบหน้าจนเย็นเฉียบ แต่ในใจยิ่งระทึกร้อนระอุ แม้ความเร็วรถจะเพิ่มขึ้นอย่างเห็นชัดก็ตาม ฉันผละสายตาจากเส้นตรงสองเส้นที่ขนานยาวในเบื้องหน้า หันมาชมทุ่งนาของเมืองอะลอร์สตาร์ ที่เป็นดังผืนพรมเขียวขจี กว้างไกลสุดสายตา บรรยากาศเริ่มเปลี่ยนแปลงสู่ค่ำคืน ทางทิศตะวันตกที่ริมขอบฟ้ามีแสงเรื่อเรืองหลากสีเป็นแนวยาว ราวกับมีงานปาร์ตี้ของเหล่านางฟ้า

 

ฉันถอนหายใจ บอกกับสหายร่วมทางว่า

ลุ้นจนถึงที่สุดนะปิ๋น ถ้าพลาดรถคันนั้น เราไปหาที่นอนที่เกาะปีนังก็แล้วกัน”

 

(ภาพประกอบ จะมาในตอนต่อไป)

 

 

บล็อกของ เงาศิลป์

เงาศิลป์
ตอนที่ 3 กว่าจะรู้ว่าเป็นมะเร็ง "แม่ ป่านเบื่อกินยาจังเลย"ลูกบ่นเบาๆ ขณะที่หยิบยาออกมากินตามปกติทุกวันอย่างมีวินัย เป็นเวลาสามปีกว่าแล้ว ที่ลูกต้องเข้าออกโรงพยาบาลแล้วได้ยามากินระงับอาการปวดท้อง โดยที่ไม่มีใครเฉลียวใจเรื่องอื่น
เงาศิลป์
ก้อนเมฆหนาสีเทาทึมทึบ ขยับเคลื่อนช้าๆมาจากทิศตะวันตก จากโค้งฟ้าไกลๆค่อยๆเคลื่อนผ่านศรีษะฉันไปอย่างไม่เร่งร้อน คล้ายลังเลว่าจะแวะพักสักครู่ดีหรือไม่ คงไม่อาจรีรอได้ จึงบ่ายคล้อยต่อไปยังทิศตรงข้าม ทิ้งไอฉ่ำระเรี่ยพื้นพอให้คนรอคอยใจหายเล่น ชีวิตบางชีวิตก็เช่นกัน ..............
เงาศิลป์
    กองฟอนถูกตระเตรียมอย่างรวดเร็วภายในเช้าวันรุ่งขึ้น พิธีศพเป็นไปอย่างเรียบง่าย ท่ามกลางญาติมิตรที่รักใคร่ผูกพัน ตกบ่าย ณ ลานหินริมหน้าผา เปลวเพลิงลุกโชน ลามเลียกองไม้และร่างกายผ่ายผอมนั้นให้หม่นไหม้กลายเป็นผงธุลี พร้อมๆกับน้ำตาที่หยาดลงบนร่องแก้มของใครหลายคนที่ยืนอยู่ตรงนั้น
เงาศิลป์
ใครที่เคยสูญเสียสิ่งรัก คงจะรู้จักอาการปวดแสบปวดร้อนคล้ายถูกมือยักษ์ควักใจหัวใจออกมาบี้เล่น อย่างไม่ปราณีปราศรัยได้ดียิ่ง แต่เมื่อเวลาผ่านไป อาการเหล่านั้นค่อยๆจางหายสวนทางกับสติปัญญาที่เพิ่มมากขึ้น เราเรียกสิ่งนี้ว่าประสบการณ์ชีวิต แน่ล่ะ ทุกคนจะต้องจ่ายด้วยราคาที่สูงลิบลิ่ว อย่างไม่เต็มใจ เสมอมา   ความทุกข์ จากความพลัดพรากในสิ่งที่รัก จึงเสียดแทงหัวใจเป็นที่สุด
เงาศิลป์
วันจากไปนิรันดร์ของใครบางคน ทำให้ใครหลายคนมาเจอกัน วันเช่นนั้น มักจะมีม่านแห่งความเศร้าคลี่คลุมไปทั่ว บางคนที่ตั้งสติได้ อาจย้อนถามใจตัวเองว่า ถ้าวันหนึ่งฉันจะต้องเป็นผู้ไปบ้าง อะไรจะเกิดขึ้น  อะไรจะเกิดขึ้น หมายถึงอะไรเล่าหมายถึงความเศร้าโศกเสียใจของใครบ้างหรือเปล่าหรือหมายถึง ความชื่นชมยินดีในวิถีแห่งการตาย พร้อมคำว่า....สาธุ
เงาศิลป์
ทุกอณูเนื้อบนผืนโลก เราล้วนต่างเหยียบย่ำซ้ำรอย น่าแปลก ที่ไม่มีใครจำได้ว่าได้ย่ำมาแล้วกี่ครั้งกี่หน ฉันหมายถึงเรื่องราวที่เกิดขึ้นซ้ำซากในปัจจุบันชาติ หรืออาจลากพาย้อนกลับไปหลายอสงไขยชาติ มีบ้างไหมที่พบว่าบางพื้นถิ่นเรารู้สึกคุ้นชินเหมือนเคยอยู่ มีบ้างไหม กับบางคนที่รู้สึกคุ้นเคยเหมือนได้ชิดใกล้กันมาก่อน ถ้าไม่แข็งขืนปฏิเสธการมีอยู่ของความทรงจำซ้ำซาก ที่ไม่เคยชัดเจนแต่ทิ้งเค้าลางเอาไว้อย่างแนบเนียน ฉันว่าใครหลายคนที่แวะเวียนเข้ามาเยี่ยมฉัน และทิ้งคำจำนรรเอาไว้บ้างนั้น เราล้วนเคยเป็นพี่น้องกัน ไม่เช่นนั้นหนทางโคจรจะวกวนให้มาเจอกันได้อย่างไร
เงาศิลป์
เสียงเห่าโฮ่งๆ ดังกังวานมาจากในป่า เป็นเสียงที่ดุกร้าวบอกเหตุบางอย่างว่าเร่งด่วน เจ้าหลาม...แม่หมา เจ้าเสือ...พี่หมารีบหันหลังกระโจนพรวดไปทางเสียงนั้น เจ้าตัวเล็กอีกสามตัววิ่งตามกันไปเป็นพรวน ฉันชะเง้อตามดู เห็นเจ้าด๊อกกี้กำลังตั้งหน้าตั้งตาเห่าบางอย่างราวกับจะเปิดฉากต่อสู้ และเมื่อทุกตัวไปถึงที่เกิดเหตุ เจ้าตัวดีกลับวิ่งมาทางฉัน ในปากมีอะไรคาบอยู่ ฉันจึงเรียกให้หยุด มันทำตามแต่โดยดี พลางคายสิ่งนั้นลงบนพื้นดิน
เงาศิลป์
ค่ำคืนหนึ่ง... เม็ดฝนทิ้งรอยให้แกะรอยเช้าตรู่ ยังไม่ทันเงยหน้าดูท้องฟ้า ฉันรีบก้มหน้าดูพื้นดิน เห็นรูพรุนเล็กๆ ที่ฟ้าทิ้งรอยไว้ให้อย่างมีเงื่อนงำ ไฉนไม่ยอมทำลายซากของฝุ่นผงให้หมดสิ้น ทำแบบนี้ทำไมกัน ไม่รู้หรือว่าฉันปวดร้าวหัวใจ ฝนเอ๋ย จนสาย อาการกระหายใคร่จะให้หยาดฝนริน ยังไม่ยอมจางหายไปจากใจ เทียวเดินเข้าเดินออกใต้ถุนบ้านเงยหน้าดูท้องฟ้า พลางนึกถึงอดีตที่เคยถูกทักถาม ยามที่ทำงานเร่ร่อนตามหมู่บ้าน บ้านแล้วบ้านเล่า ซอกซอนไปเรื่อยๆ ยุคสมัยที่อีสานยังรุ่มรวยไปด้วยถนนสายฝุ่นสีทองแดง คนเฒ่าคนแก่ในหมู่บ้านย่านป่าลึก มักจะเอ่ยปากถามเป็นคำแรกว่า "ที่บ้านฝนตกบ่หล่า" ตอนนั้นตอบไปเรื่อยๆ…
เงาศิลป์
ไอชื้นของลมฝนที่โชยผ่านผิวมาจากที่ไกลแสนไกล ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือนั่น มันคงเดินทางมาไกลมาก ไกลจนมองไม่เห็นแม้แต่เค้ารางของม่านฝนที่จะมาถึง แต่เพียงแค่นี้ก็ช่วยขับไล่ความร้อนอ้าวให้หนีห่าง พร้อมมอบความหวังใหม่ให้แก่ชีวิต ทั้งคนทั้งสัตว์ทั้งต้นไม้ให้เริงรำได้อีกครั้ง ดูนั่นสิ..สีน้ำตาลจากราวป่ารอบๆ ไร่ เริ่มระบายสีเขียวอ่อนลงไปแทน อีกไม่นานดอกไม้สีเหลือง สีขาว กลิ่นกรุ่นก็จะผลิแย้มกำจายกลิ่นไปทั่วป่า
เงาศิลป์
ดิน น้ำ ลม ไฟ ที่คละเคล้าก่อตัวกันเป็นโลกและชีวิต มีอะไรบางอย่างที่ผิดปกติ อย่างปกติ..... ลมหนาวพัดกรรโชกไร้ทิศทาง พัดพาเอาควันไฟจากกองฟืนใต้ถุนกระท่อมเล็ดลอดผ่านช่องว่างแผ่นกระดานปูพื้นทำให้รู้สึกแสบตาแสบจมูกอยู่เป็นระยะ
เงาศิลป์
ฉันมีเรื่องราวจะแลกเปลี่ยน ลองฟังดูนะ ตาเก้กับการลงทุน “คนอย่างผม ถ้าทำอะไรก็ต้องทุ่มหมดตัว” ตาเก้พูดเสียงต่ำ สีหน้ายิ้มเหยียดหน่อยๆ บ่งถึงความสาสมใจในชีวิต ขณะย่ำเดินไปบนพื้นดินทรายที่เพิ่งถูกผานไถพลิกพรวนให้กอหญ้าคว่ำหน้าลง แกกำลังจะลงทุนอีกรอบบนผืนดินนี้ ทั้งที่เจ้าหน้าที่ของโรงงานน้ำตาลฟันธงแล้วว่า “ดินเสื่อมสภาพหมดแล้ว”
เงาศิลป์
๑. ยามพลบค่ำ อาณาจักรบ้านไร่อาบแสงจันทร์ผ่องนวล ลมหนาวพัดเคล้าคลอพอให้เหน็บหนาว สลับไออุ่นจากไฟฟืนที่กรุ่นกำจายจนรู้สึกได้ถึงความต่างระหว่างอุ่นกับหนาว ที่ห่มพัน คืนแสงจันทร์จ้าจนแทบมองเห็นใบหน้าคนที่เดินอยู่ไกลๆ กับถนนสายฝุ่นที่ถูกสร้างขึ้นมาใหม่นับสิบสาย ด้วยรอยเท้าคนและล้ออีแต๊ก แต่ละเส้นทางล้วนตั้งต้นมาจากหมู่บ้านรอบนอก พาดผ่านทุ่งนาที่กลายเป็นดินแข็งกระด้างปกคลุมเพียงตอซังข้าวที่รอเวลาถูกเผาทิ้ง ถนนทุกสายมุ่งสู่ป่าชุมชนผืนใหญ่นี้อีกครั้ง หลังจากสายน้ำหลากล้นปิดกั้นการสัญจรในหลายเดือนที่ผ่านมา ฤดูแล้งของพื้นที่แห่งนี้ จึงเป็นฤดูกาลที่คึกคักพลุ่งพล่านไปด้วยกลิ่นอายของการเข่นฆ่า