Skip to main content

ผู้ดีตีนแดง-ขอ โทษ เท้าแดง ตะแคงเท้าเดิน เวลาเหยียบปุ่มปมของพรมผืนนุ่มนิ่มราวกับปุยเมฆ นั่นแหละเท้าของผู้ดี และโลกของผู้ดีมีแต่น้ำครำ –น้ำคำ แห่งการหลอกลวง ทั้งผู้ดีจริง และผู้ดีกลวง ขณะเดินย่ำไปบนเส้นทางสู่ร้านอาหารเลิศหรู เมนูไข่คาเวียกับบรั่นดีแก้วทรงสูงดัดจริตวางรอ ผู้ดีน้ำครำละเลียดเมรัยรสคมผ่านลำคอ และละเลียดไข่คาเวียที่มีอยู่นับจำนวนได้บนจานราคาแพงกว่าการขึ้นห้องกับปอง ของโฉน ไพรำ


ผู้ดี น้ำครำมองออกไปนอกหน้าต่างสูงลิบของห้องอาหารโรงแรมเสียดฟ้า เบื้องล่างแม่น้ำไหลเอื่อยเหนื่อยปานจะขาดใจตาย ผู้ดีน้ำครำละเลียดไข่คาเวียราคาแพง เพื่อเลิศหรูมีหน้ามีตา แต่คนหาปลาแม่น้ำโขงกินยำส้มไข่ปลาบึกโดนด่าว่าทรมานสัตว์

ริยำ! ไหมละ ผู้ดีน้ำครำ...

\\/--break--\>
ปลา บึก และปลาตัวเป็นเจ้าของไข่คาเวีย ต่างมิได้หมายปองเป็นของผู้ใด เพราะล้วนแต่อาศัยอยู่ในน้ำ ผู้มีความสามารถต่างจับหามาได้ แต่การจับก็แตกต่างกันออกไป ปลาบึกตัวใหญ่อาศัยในน้ำจืดถูกมองจับได้ราวเดือน ๕ เดือนเมืองภาคเหนือ..สุ มาเต๊อะ คนหาปลาในแม่น้ำโขงจับปลาบึกมาหลายชั่วอายุคน พอๆ กับคนหาปลาในทะเลจับไอ้เจ้าของไข่แล้วรีดไข่ในอุทรมาทำไข่คาเวียนั่นแหละ มิต่าง แต่แตกต่าง


ยำ ส้มไข่ปลาบึกใช้เวลาหลายวันกว่าจะกินได้ สำคัญต้องกินแกล้มเหล้าขาว สี่สิบดีกรีขึ้น แต่อย่าเป็นเหล้าโรง ต้องเหล้ากลั่น ตอนกินเอาช้อนตักไข่ปลาบึกเข้าปาก แล้วหยิบหอมขาว (กระเทียม) กับพริกกระเหรี่ยงเม็ดเล็กแต่เผ็ดดุดันพอๆ กับแสนศักดิ์ เมืองสุรินทร์เวลาขึ้นชก ทุกอย่างไม่ทำให้สุก แต่ฆ่าเชื้อด้วยเหล้าขาว ...สุมาเต๊อะ ลำขนาดนัก


ผู้ดีน้ำครำละเลียดน้ำองุ่นหมักเปรี้ยวบนเก้าอี้นั่งราคาแพงกว่าควายไถนา และเรือหาปลาลำเล็ก แพงระยับสำหรับค่าอิ่มเอม...


ใน ดงผู้ดีน้ำครำต่างประณามการจับปลาบึกของคนหาปลาที่เชียงของ ราวกับว่าพวกเขาคือฆาตกรผู้โหดร้าย แต่พวกเขาลืมประณามนักล่าปลาในท้องทะเลผู้ออกแสวงหาไข่คาเวีย ดัดจริตในการกินพิลึกสำหรับผู้ดีน้ำครำ


ขอ โทษเถอะท่านผู้ดีทั้งหลาย หากคนหาปลาอยากเอาไข่คาเวียมาทำส้มไข่ปลากินแกล้มเหล้าขาวบ้างจะได้ไหม มันไม่แปลกไปหรอก รสลิ้นที่สัมผัสไม่เคยแตกต่างกัน แม้จะเป็นรสลิ้นของผู้ดี หรือรสลิ้นของคนหาปลาผู้ลอยเรือชีวิตเหนือสายน้ำชะตากรรม เราต่างมีลิ้นอันเดียวและไม่เคยมีสองแฉก แต่ลิ้นของผู้ดีน้ำครำอาจมีสองแฉก ส่องดูลิ้นของท่านบนแก้วน้ำองุ่นหมักเปรี้ยวแก้วนั้นเถอะ แล้วอย่าได้หวาดกลัวกับลิ้นของตัวเอง


กว่า จะได้ปลาบึกไข่เต็มท้องมาทำส้มไข่ปลาต้องรอกันข้ามปี รอจนดอกซอมพอแดงเด่นเหนือริมฝั่งน้ำ แล้วค่อยไปเลี้ยงผีเรือผีลวงบนบานศาลกล่าวก่อนลงมือจับปลาบึก บางครั้งโซน่าที่สายตาแม่นยำต้องนั่งตากแดดบนห้างเสือตาไฟหลายชั่วโมงกว่าจะ ได้เห็นคลื่นน้ำ แล้วส่งสัญญาณไปหาคนหาปลาให้เอาเรือออกไปจับปลาบึก


วิธี การจับปลากินไข่แตกต่างกันสิ้นเชิง ส้มไข่ปลาบึกกว่าจะกินได้ต้องรอข้ามปี และกินบนพื้นฐานการเคารพวัฒนธรรม รวมทั้งดำรงอยู่อย่างมีวัฒนธรรม แม้จะกินบนผืนทรายริมฝั่งน้ำ แต่ไข่คาเวียแดกด่วนในโรงแรมหรูที่เบื้องล่างคือน้ำครำอย่างแท้จริง

 

โง่เง่าบัดซบกับความคิดของผู้ดีน้ำครำ...แม้แต่การกินยังแยกผู้คนสองตีนสองมือออกจากกันและกัน

 

 

บล็อกของ สุมาตร ภูลายยาว

สุมาตร ภูลายยาว
    ...เสียงปืนดังลั่นเปรี้ยง-คล้ายเสียงชะนีหวน
สุมาตร ภูลายยาว
สายลมเริ่มพัดเปลี่ยนทิศจากเหนือลงใต้ ฤดูฝนใกล้พ้นผ่านแล้ว ฤดูหนาวกำลังเดินทางมาแทน ขณะอาทิตย์ใกล้ลับฟ้าถัดจากกระท่อมหลังสุดท้ายตรงหาดทรายไปไม่ไกล คนจำนวนมากกำลังวุ่นวายอยู่กับการเก็บเครื่องมือทำงาน หากนับตั้งแต่วันแรกถึงวันนี้ก็ล่วงเข้าไป ๔ วันแล้วที่ช่างในหมู่บ้านถูกไหว้วานให้มาช่วยกันทำเรือไฟ เพื่อให้ทันใช้ในวันออกพรรษา หลังจมอยู่กับงานมาทั้งวัน เมื่อโรงงานต่อเรือไฟปิดประตูลงในตอนเย็น โรงมหรสพริมฝั่งน้ำก็เข้ามาแทน
สุมาตร ภูลายยาว
แม่น้ำนิ่งงันลงชั่วการกระพริบตาของพญามังกร ชาวบ้านริมฝั่งน้ำไม่มีใครรู้ว่า พญามังกรกระพริบตากี่ครั้ง หรือด้วยอำนาจใดของพญามังกร แม่น้ำจึงหยุดไหล ทั้งที่แม่น้ำเคยไหลมาชั่วนาตาปี วันที่แม่น้ำหยุดไหล คนหาปลาร้องไห้ปานจะขาดใจ เพราะปลาจำนวนมากได้หนีหายไปจากแม่น้ำ
สุมาตร ภูลายยาว
แดดร้อนของเดือนมีนาคมแผดเผาหญ้าแห้งกรัง หน้าร้อนปีนี้ร้อนกว่าทุกปี เพราะฝนไม่ตก ยอดมะม่วงอ่อนจึงไม่ยอมแตกช่อ มะม่วงป่าเริ่มออกดอกรอฝนพรำ เพื่อให้ผลได้เติบโต ความร้อนมาพร้อมกับความแห้งแล้ง ในความแห้งแล้ง ดอกไม้ป่าหลากสีกำลังผลิบาน มีทั้งดอกสีส้ม แดง ม่วง ความแห้งแล้งดูมีชีวิตชีวาขึ้นมาบ้าง
สุมาตร ภูลายยาว
‘ย่างเข้าเดือนห้า น้ำท่าก็เริ่มขอดแล้ง’ คนแก่บางคนว่าอย่างนั้น (ถ้าผมจำไม่ผิด) คำพูดนี้ได้สะท้อนบางอย่างออกมาด้วย นั่นคือสิ่งที่ผู้คนในยุคสมัยก่อนเห็น พอถึงเดือนห้า น้ำที่เคยมีอยู่ก็แห้งขอดลงเป็นลำดับ ผู้คนในสมัยก่อนที่จะก้าวเข้าสู่สังคมเกษตรอุตสาหกรรมเช่นทุกวันนี้ทำอะไรบ้าง ในสังคมภาคกลางยุคที่ทำการเกษตรไม่ใช่อุตสาหกรรม หน้าแล้งไม่มีใครทำนา เพราะทุกคนต่างรู้ว่า หน้าแล้งแล้วนะ น้ำท่าจะมาจากไหน แต่พอยุคอุตสาหกรรมเกษตรเรืองอำนาจ หน้าแล้งผู้คนก็ยังคงทำนา เพื่อตอบสนองอุตสาหกรรมการเกษตรกันอยู่
สุมาตร ภูลายยาว
ผู้ดีตีนแดง-ขอ โทษ เท้าแดง ตะแคงเท้าเดิน เวลาเหยียบปุ่มปมของพรมผืนนุ่มนิ่มราวกับปุยเมฆ นั่นแหละเท้าของผู้ดี และโลกของผู้ดีมีแต่น้ำครำ –น้ำคำ แห่งการหลอกลวง ทั้งผู้ดีจริง และผู้ดีกลวง ขณะเดินย่ำไปบนเส้นทางสู่ร้านอาหารเลิศหรู เมนูไข่คาเวียกับบรั่นดีแก้วทรงสูงดัดจริตวางรอ ผู้ดีน้ำครำละเลียดเมรัยรสคมผ่านลำคอ และละเลียดไข่คาเวียที่มีอยู่นับจำนวนได้บนจานราคาแพงกว่าการขึ้นห้องกับปอง ของโฉน ไพรำ ผู้ดี น้ำครำมองออกไปนอกหน้าต่างสูงลิบของห้องอาหารโรงแรมเสียดฟ้า เบื้องล่างแม่น้ำไหลเอื่อยเหนื่อยปานจะขาดใจตาย ผู้ดีน้ำครำละเลียดไข่คาเวียราคาแพง เพื่อเลิศหรูมีหน้ามีตา…
สุมาตร ภูลายยาว
สายลมหนาวพัดมาพร้อมกับสายฝนที่โปรยสายลงมา ว่ากันว่านี่คือฝนหลงฤดู! กาแฟแก้วของวันเป็นคาปูชิโน่ร้อนสองแก้ว แต่ไม่ใช่ของผมเป็นของลูกค้าต่างชาติ รสชาติของกาแฟเป็นอย่างไรในเช้านี้ ผมไม่อาจรู้ เพราะไม่ได้ชิม หลังสตรีมนมสดจนร้อนได้ที่ กลิ่นกาแฟสดหอมกรุ่นโชยออกมา และพร้อมแล้วสำหรับการดื่ม-กิน
สุมาตร ภูลายยาว
เนิ่นนานหลายปีแล้วที่ผมพเนจรจากบ้านเกิด แต่หลายๆ ความรู้สึกเกี่ยวกับบ้าน ผมไม่มีทางลืมได้เด็ดขาด บางค่ำคืนที่มีโอกาสอยู่กับตัวเองเพียงลำพัง ด้วยความสงบเงียบ ภาพบ้านเกิดจะย้อนกลับมาสู่ความทรงจำ-ความทรงจำในวัยเยาว์เกี่ยวกับบ้านเกิด
สุมาตร ภูลายยาว
เวลาผ่านไปเร็ว ยามที่เราโตขึ้น เราเชื่อเช่นนั้น เพราะเราโหยหาเวลาของวัยเยาว์ เมื่อเราเติบโตขึ้นเป็นลำดับมีหลายความรู้สึกของวัยเยาว์ที่หล่นหายไปอย่างไม่อาจเรียกคืนกลับมา ราวกับสายน้ำที่ไหลไกลออกไปทุกทีๆ มิอาจหวนกลับมาเป็นสายน้ำได้เช่นเดิม แต่กลายเป็นสายฝนพรำลงมาแทน หากพูดถึงอดีตแล้ว บางด้านที่เลวร้าย เราอยากผ่านเลย แต่กลับจำได้ฝังใจ...
สุมาตร ภูลายยาว
บุนทะนอง ซมไซผล แปลโดย สุมาตร ภูลายยาว    ๑.ผลน้ำเต้าบุ่ง และวรรณคดีพื้นเมือง ถ้าจะให้พูดถึงความสัมพันธ์ไทย-ลาว ความเชื่อมโยงด้านวรรณคดีของชนชาติเผ่าพันธุ์ต่างๆ ในประเทศอนุภูมิภาคลุ่มน้ำของ สิ่งแรกที่ข้าพเจ้าคิดถึงคือ น้ำเต้าบุ่ง
สุมาตร ภูลายยาว
ดอกเกดเป็นดอกไม้ชนิดหนึ่งที่ลำต้นมีลักษณะเหมือนต้นปาล์ม เวลาออกดอก ดอกจะส่งกลิ่นหอม คนเฒ่าคนแก่จะนิยมนำไปบูชาพระและนำมาทัดหู ผมไม่รู้เหมือนกันว่าดอกไม้ชนิดนี้จะมีอยู่ทั่วไปในประเทศไทยหรือมีเฉพาะที่ภาคอีสานและประเทศลาว
สุมาตร ภูลายยาว
จากใบไม้ใบสุดท้ายถึงซิ่นไหมผืนเก่าๆ: ๒ เรื่องสั้นซีไรต์บนแผ่นดินเบื้องซ้ายแม่น้ำของ (โขง) เมื่อพูดถึงวรรณกรรมบนแผ่นดินฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงแล้ว หลายคนคงอดที่จะพูดถึงวรรณกรรมชิ้นคลาสสิกเช่น ‘สังสินไซ’ ไม่ได้ เพราะสังสินไซเป็นวรรณกรรมพื้นบ้านที่คนทั้งสองฝั่งแม่น้ำโขงรู้จักมากที่สุดชิ้นหนึ่ง นอกจากสังสินไซแล้ว ผลงานของนักเขียนลาวหลายคนในความรับรู้ของคนไทยคงหนีไม่พ้นผลงานเขียนของท่านมหาสีลา วีระวงค์ ผู้รจนางานมหากาพย์อันยิ่งใหญ่ในนาม ‘ท้าวฮุ่งและขุนเจือง’