วันที่ 14 กรกฎาคม 1790 หลังจากเหตุการณ์ทลายคุกบาสตีย์เป็นเวลา 1 ปี มีการเฉลิมฉลอง "สหพันธรัฐ" (Fête de la Fédération) คือการมารวมตัวกันของตัวแทนจากท้องถิ่น เทศบาลและภูมิภาคต่าง ๆ ที่ Champs-de-Mars (ลานหน้าหอไอเฟล) เพื่อประกาศความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันและความภักดีต่อ "ชาติ" แบบใหม่ที่กำลังเกิดขึ้น
เพราะจริง ๆ แล้วหลัง 1789 นั้น การปกครองของ "ระบอบเก่า" ในท้องถิ่นต่าง ๆ ก็สูญสลายไปด้วย จึงจำเป็นต้องสร้างรัฐบาลส่วนท้องถิ่นอันใหม่ขึ้นแทนที่ ตัวแทนทั้งหมดจาก 84 จังหวัด รวมทั้งสิ้น 14,000 - 50,000 คน มารวมตัวกันที่ปารีสเพื่อก่อตั้งชาติฝรั่งเศส (ปฏิวัติฝรั่งเศสเกิดสมัยรัชกาลที่ 1 แม้ไม่เกี่ยวกันแต่ทำให้นึกถึงหลังอยุธยาแตก เกิดชุมนุมต่าง ๆ มากมาย สุดท้ายพระเจ้าตากก็รวบรวมชุมนุมต่าง ๆ สำเร็จ )
ในสมัยนั้นคือช่วงเวลาแห่งการประนีประนอม ยังไม่แตกหักกับระบอบกษัตริย์ ลาฟาแยต แม่ทัพคนสำคัญที่ช่วยประกาศเอกราชอเมริกา และหัวหน้า Garde nationale ในขณะนั้น ได้นำปฏิญาณตนต่อระบบใหม่ โดยเริ่มต้นว่า "พวกเราสาบานว่าจะจงรักภักดีต่อชาติ ต่อกฎหมาย และต่อกษัตริย์"
ในขณะที่พระเจ้าหลุยส์ตอบว่า "ข้าพเจ้า, กษัตริย์ของชาวฝรั่งเศส, ข้าพเจ้าสาบานว่าจะใช้อำนาจที่มอบให้ข้าพเจ้าผ่านทางกฎหมายรัฐธรรมนูญของรัฐ ในการรักษารัฐธรรมนูญที่ออกโดยรัฐสภาซึ่งข้าพเจ้ายอมรับ, และบังคับใช้กฎหมายต่าง ๆ" พระนางมารี อองตัวเน็ต ก็กล่าวคำปฏิญาณด้วยว่า "นี่คือบุตรของข้าพเจ้า, เขาร่วมด้วย, เช่นเดียวกับข้าพเจ้า, ในความรู้สึกเดียวกัน"
เรามักไม่ค่อยพูดถึงเหตุการณ์นี้ แต่จริง ๆ แล้ว "วันชาติ" ของฝรั่งเศส ซึ่งออกเป็นกฎหมายเมื่อ ค.ศ. 1880 นั้น มีจุดประสงค์เพื่อระลึกถึงสองเหตุการณ์ คือระลึกถึงการบุกทลายคุกบาสตีย์ในปี 1789 แล้ว และระลึกถึง Fête de la Fédération ในปี 1790 นี้ด้วย
อ้างอิง:
en.wikipedia.org/wiki/Fête_de_la_Fédération
http://www.universalis.fr/encyclopedie/federation-de-1790/
(ภาพ Fête de la Fédération ที่ Musée Carnavalet, Paris)