( 1 ) ... ด ว ง เ ที ย น ป ฏิ วั ติ
@ * "ฯลฯ สองพันห้าร้อยเก้า แดดลบเงาจางหาย เขาตายอยู่ข้างทางเกวียน
ศพคนนั้นนี่หรือคือ "จิ ต ร ภู มิ ศั ก ดิ์" ตายคาหลักเขตุป่าแหละ นาคร
เขาตายเหมือนไร้ค่า แต่ต่อมาก้องนาม ผู้คน ไถ่ถามอยากเรียน
ชื่อ "จิตร ภูมิศักดิ์" เป็นนักคิดนักเขียน... ดั่งเทียนผู้ถ่องแท้แก่คน"
@ เป็นดวงเทียนดวงเดียว มิราแสง
อันสำแดงเจิดจ้าทุกแห่งหน
ปลุกหัวใจขบถมนุษยชน
ให้หยั่งรู้ จิตตน รู้ชีวี ฯ
@ 5 พฤษภาคม 2509 เขากลับคืนสู่อ้อมอกอันอบอุ่นแห่งแม่พระธรรมชาติ
ดวงเทียนในดวงใจยังเจิดจ้าแจ่มงาม ทุกทิพา - ราตรี
ดุจเช่นดวงดารา เดือนตะวัน
ส่องไท ส่องทาง กอบกู้เสรี ฯ
สายลมโชยพลิ้ว - สายฝนพรูพรำ
ดอกไม้ ผีเสื้อ แมลงปอ เริงระบำ
ปาด กบ เขียด อึ่งอ่าง คางคก หรีดหริ่งเรไร ร่ำร้องรรรงม
...คารวะ แซ่ซ้อง รำลึก คารวาลัยสดุดี
นาม ม นุ ษ ย์ นั ก สู้ ผู้ นี้ ... ต รา บ นิ รั น ด ร์ ฯ @
( 2 ) ... " รู้ เขา - รู้ เ รา "
@ ในท่ามกลางโครงสร้างสังคมลวงหลอกอันซับซ้อน
ซ่อนเงื่อน เทาทึม ปรากฏถี่
ในท่ามกลางการต่อสู้ประดามี
รู้หัวใจเต็มที่ว่า งามเรืองรอง - เจิดใส
ในโครงสร้างสังคมเผด็จการทุนนิยม - อมาตย์ฯ ท่านยืนหยัด
แ จ่ ม ชั ด ค ง มั่ น มิ ห วั่ น ไ ห ว
มือ - ตีน - ใจ ... ยังกุมอุดมการณ์ประชาธิปไตย
แห่ง ป ว ง ไ ท - มิใช่ ทา ส เ ผ ด็ จ กา ร ทุ ก สา ย พั น ธุ์
ใ น ท่ามกลางสังคมอันสลับซับซ้อน
ปีศาจร้ายหลบซ่อน สร้างสีสัน
เล่น เล่ห์ กลลวง ตบตา สารพัด สารพัน
ป ระ ชา ช น จึงยืนหยัดมั่น ด้วยจิตวิญญาณ
... มีหลากหลาย ทั้งซ้ายในขวา ... ขวาในซ้าย
ยักย้ายถ่ายเทระเริงร่าน
เผด็จการศักดินา อมาตยา - ทุนนิยม เผด็จการรัฐสภาสามานย์
อีกทั้งเผด็จการท็อบบู๊ททหารอันธพาลครองเมือง ฯ
... กลุ่มอิทธิพล - อภิสิทธิ์ชน โฉดชั่วสุมหัว
ปล้นชาติไปทั่ว สามานย์ ลือเลื่อง
จึงประชาฯ ร่วมคล้องแขน จับมือกันนองเนือง
เพื่อปลดเปลื้อง - ปลดปล่อย วิ ถี ชี วิ ต อิ ส รา ฯ @
( 3 ) .... ไ ร้ ก ระ บ ว น ท่า เ ริ ง รำ ฟ้ อ น
@ เ พี ย ง ยืนหยัดมั่น ด ว ง ใ จ แกร่งกล้า
ห ล อ ม จิ ต วิ ญ ญา ณ์ ร ว ม พ ลั ง ขั บ เ ค ลื่ อ น
ยุทธศาสตร์ - ยุทธวิธี พึงมิลืมเลือน
สอดคล้องย้ำเตือน ค วา ม จ ริ ง ดำ ร ง
เริงร่ายรำฟ้อน ออนซอน หยัดยง
สู่ เป้า ประสงค์ ละขั้น - ละตอน
... เริงร่ามิท้อ แ ม่ - พ่ อ แขนอ่อน
ศิลปะรำฟ้อน ลีลา หลากหลาย
รู้ รุ ก - รู้ ถ อ ย รู้ รั บ - รู้ ลา ย
เพริศพลิ้ว พริ้งพราย จุดหมายปลายทาง
"แสวงจุดร่วม - - สงวนจุดต่าง "
เริงฟ้อนอำพราง มา ร ร้า ย ตา ย ใ จ
เพียงมิสุดโต่ง ยึดมั่นกลไก
อัตมันกั้นไว้ กีดขวางทางเดิน
รู้ เพื่อนเร่าร้อน ลุกกล้าเผชิญ
อุดมการณ์มิเกิน ย่อมเกิดเป็นจริง !
โ อ... นั่ น ! แ ส ง ท อ ง เ รื อ ง ร อ ง งา ม ยิ่ ง
ผุ ด ผ่ อ ง พ รา ว พ ริ้ ง เกื้อหล้า ลาวัณย์ ฯ
เ รา มี จุ ด มั่ น เ ริ ง ร้ อ ง รั ง ส ร ร ค์
รวมกัน - แยกกัน ไร้กระบวนท่าทุกหน
" ระยะทางพิสุจน์ม้า กาลเวลาพิสุจน์คน
ใครถอย และ ใครทน พิสูจน์ได้เมื่อภัยมา "
กางกรกอดเกี้ยว กลมเกลียว แกร่งกล้า
โ อ... ผ อ ง ป ระ ชาฯ วา ด โ ล ก เ รื อ ง ร อ ง ฯ
( 4 ) : เ พ ล ง พิ รุ ณ
ลมฝนพัดโชยมาแล้ว
สายฝนพรูพรั่ง
ชะล้างความร้อนแล้งเลวร้ายมลายไป
พ ระ พิ รุ ณ โลมลูบไล้ ใ จ ช น ฉ่ำ ชื่น บา น ! @
( 5 ) : งา ม อ อ น ซ อ น จิ ต วิ ญ ญา ณ
" To banish the trace of a tear from your eyes.
A Thousand deaths Would I gladely die ;
if one more life were granted me ,
I'd spend that life in seaving thee . "
" เ พื่ อ ลบรอยคราบน้ำตาประชาราษฏร์
สักพันชาติจักสู้ม้วยด้วยหฤหรรษ์
แม้นชีพใหม่มีเหมือนหวังอีกครั้งครัน
จักน้อมพลีชีพนั้นเพื่อมวลชน"
("จิ ต ร ภู มิ ศักดิ์" แปลบทกวีของ "Avetik Isaakyan" กวีประชาชนแห่งอาเมเนีย จิตรฯใช้นามปากกาที่แปลว่า " ศ รี นา ค ร ")
หมายเหตุ ...
* จาก ... บทเพลง "จิตร ภูมิศักดิ์" ร้องและรจนาโดย... "หงา - คาราวาน... สุรชัย จันธิมาธร"
บรรณานุกรม จากหนังสือ
... "จิ ต ร ภู มิ ศั ก ดิ์" นักรบของคนรุ่นใหม่."..โครงการหนังสือเล่มกองบรรณาธิการ"สังคมศาสตร์ปริทัศน์" พ.ศ.2517 - "สุชาติ สวัสดิศรี - บรรณาธิการ
... "วาระสุดท้ายแห่งชีวิต "จิ ต ร ภู มิ ศั ก ดิ์" (" แ ค น สา ริ กา" รวบรวมและเรียบเรียง พิมพ์ครั้งที่ 6 พ.ศ. 2535)
... "แ ม่ ข อ ง จิ ต ร" เขียนโดย "ภิร ม ย์ ภู มิ ศั ก ดิ์" ... พี่สาวของ " จิตร ภูมิศักดิ์ " พิมพ์ครั้งที่สอง สำนักพิมพ์ "กำแพง" พ.ศ. 2533