ตาน้ำ
ยามเมื่อลูกนอนหลับ สิ่งที่แม่อยากทำที่สุดคืออะไรนะ
เขียนหนังสือ, นอน, อยู่เฉยๆ ว่างๆ เพราะการเลี้ยงลูกเองมันเหนื่อยใช่เล่นเหมือนที่ใครหลายคนว่า แทบไม่ได้หายใจหายคอ ทั้งที่ยามลูกตื่นเราก็เล่นสนุกด้วยกัน มีความสุขเมื่อลูกอยู่ในอ้อมกอด ขำบ้าง ดุบ้างยามลูกยื้อแย่งจะเอาทุกอย่างในมือแม่
\\/--break--\>
ลูกกำลังเรียนรู้ คว้าอะไรได้ก็เอาเข้าปาก บางครั้งแม่ก็ปล่อยให้ลูกเล่น ยอมให้เลอะเนื้อตัว แต่บางครั้งก็ให้ไม่ได้ ลูกจะร้องโยเย แม่ต้องหาสิ่งล่อใจอันใหม่ให้ ลูกถึงจะยอมละความอยากได้ของลูกและเพลิดเพลินกับการงับของเล่นอันใหม่
ตาน้ำ ลูกอวบอ้วนแข็งแรง ตัวยาว หน้าหมวย ลูกโตขึ้น หมวก Enfant สีฟ้าอมม่วงของลูกมันเคยหลวมมาก แม่จึงเก็บไว้ก่อน แต่บัดนี้ มันพอดีหัวลูกเป๊ะ แม่ต้องรีบใช้ก่อนที่หัวกลมๆ ของลูกจะปฏิเสธมัน
คนจนนะ ตาน้ำ เสื้อผ้าข้าวของดีๆ เรามีอยู่ไม่กี่ชิ้น เราจึงมักเก็บไว้ก่อน รอโอกาสพิเศษหรือยามที่ต้องพบปะผู้คนมากๆ อย่างการเดินทางไกล หรือ กลับบ้าน เราถึงจะนำมันออกมาใช้
ตาน้ำ อีกครั้งนะ ที่แม่มองเห็นความเป็นแม่ (ยายของลูก) ทาบทับลงมาบนตัวแม่
เมื่อครั้งที่แม่จับลูกใส่ชุด Enfant สีขาวชมพูอ่อน เสื้อผ้าชุดนี้แม่ไม่ได้ซื้อเองหรอก อาของลูกซื้อให้ ทั้งหมวก เสื้อ กางเกง ถุงเท้า รวมแล้วหลายตังค์ แม่ซักและเก็บไว้อย่างดี จนลูกต้องไปเยี่ยมตายาย แม่จึงค่อยดึงออกจากกล่อง กลิ่นผ้าใหม่ยังหอมกรุ่น ลูกใส่แล้วดูดี ผิวผ่อง (เพื่อนแม่คนหนึ่งชอบพูดว่า ดูดีมีสกุลรุนชาติ) ยามแม่อุ้มลูก หน้าลูกโผล่พ้นบ่าแม่ สาวๆ แถวสนามบินร้องกรี๊ดกร๊าด “น่ารักจัง”
มีหรือ แม่จะไม่ปลื้ม
แม่เองก็หวังว่า เมื่อตายายเห็นลูก ตายายก็คงจะยิ้มร่าเช่นนี้และโผเข้าหาลูก แย่งกันอุ้มลูก เห็นว่าหลานคนนี้ช่างน่าชังนัก
บอกแล้ว ของดีมีสกุลทำให้ดูดี
ตาน้ำรู้ไหม ภาพของความรู้สึกที่คล้ายกันเช่นนี้เองเคยเกิดขึ้นเมื่อสามสิบปีก่อน ตอนนั้นยายของลูกกำลังจะกลับบ้านไปเยี่ยมทวด (แม่ของแม่ของแม่) ครอบครัวเราอยู่อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน ส่วนทวดอยู่เชียงใหม่ ระหว่างที่ยายขึ้นไปนั่งบนรถสองแถวรอรถออก แม่ก็ไปยืนเกาะเหล็กท้ายรถ ร้อง “แม่ะ แม่ะ”
แม่ไม่รู้หรอกว่าตัวเองทำหน้าตาเช่นไร รู้แต่ว่ายายไล่แม่หลายครั้ง แต่แม่ไม่ยอมไป แม่ยังคงเกาะเหล็กตรงที่เท้าเหยียบขึ้นรถร้อง แม่ แม่ จะไปด้วย แล้วยายก็ลงจากรถหากิ่งไม้ข้างทางเงื้อไล่ให้แม่กลับ แม่วิ่งหนียายไปหลบหลังรั้วโรงเรียนใกล้คิวจอดรถ แต่พอคล้อยหลังยาย แม่ก็เดินไปหายายที่รถ ไปยืนมองหน้ายายแล้วร้อง “แม่ะ แม่ะ” จะไปด้วย
สุดท้ายยายหมดหนทางจะไล่แม่กลับได้ จำใจอุ้มแม่ขึ้นรถด้วยและเมื่อถึงอำเภอฮอด ซึ่งเป็นจุดที่รถจอดพักระหว่างทาง ยายก็พาแม่ไปหาซื้อเสื้อผ้าใหม่ให้ใส่แทนชุดดำกระมอมกระแมมของแม่ พร้อมทั้งล้างหน้าล้างตาให้สะอาดหมดจด
แม่จำได้, มันเป็นชุดกระโปรงสีแดงตัวใหญ่เกินตัว ชายกระโปรงยาวย้วยถึงน่อง แทนที่ควรจะอยู่แค่หัวเข่า แต่กระนั้น มันก็ทำให้แม่ดูดี และพาแม่ไปสู่เชียงใหม่ได้อย่างมีหน้ามีตาสำหรับคนเป็นยาย
มันเป็นเพียงเรื่องเล็กๆ นะ ตาน้ำ กับแค่เสื้อผ้าข้าวของ คนเป็นผู้ชายเขาคงไม่คิดอะไรมาก แต่เราอยากให้ลูกของเราสะอาดสะอ้านดูดีนี่นะ (รุ่นน้องคนหนึ่งเล่าเรื่องของเพื่อนแม่ให้ฟังว่า ยามใดที่เพื่อนแม่อยู่บ้าน ลูกชายเธอมักจะแต่งตัวน่ารักเข้าชุดกัน แต่ยามใดที่เธอไม่อยู่และปล่อยให้สามีดูแลลูก ลูกชายมักจะใส่เสื้อผ้าที่ไม่เคยเข้ากันเลย ประมาณว่าจับเสื้อผ้าตัวไหนได้ก็คงใส่ๆ ไป ขอให้มันมีใส่ก็พอ รุ่นน้องเล่าไปหัวเราะไป นี่คงเป็นรายละเอียดแบบผู้หญิงจริงๆ นะ)
ทุกวันนี้ ชุดกระโปรงชุดนั้นของแม่ยังคงมีอยู่ ยายของลูกรักษาไว้ให้แม่ดู มันเป็นชุดสีแดงตัวเล็กนิดเดียวเท่านั้นเอง นึกถึงตอนนั้นมันยาวคลุมน่องเกือบถึงตาตุ่ม แสดงว่าแม่ยังเด็กมากจริงๆ
แม่เองก็จะเก็บเสื้อผ้าบางตัวไว้ให้ลูกเหมือนกันนะ ตาน้ำ อย่างเสื้อผ้าชุดแรกที่ลูกใส่เมื่อแรกเกิด หรืออีกหลายๆ ตัวที่มันจะกลายเป็นความทรงจำสำคัญระหว่างเรา หรือสำหรับตัวลูกเอง
แม่ไม่ได้ติดใจเรื่องยี่ห้อเสื้อผ้าอะไรหรอก ลูก พูดว่าดูดีมีสกุลก็แค่ขำๆ เพียงแต่ว่า-- เช่นเดียวกับข้าวของสำคัญในแต่วาระของลูก แม่จะเก็บหมวกใบนี้ไว้ เพราะมันเป็นหมวกที่อาของลูกซื้อให้และเป็นเครื่องหมายรำลึกถึงการเดินทางไกลครั้งแรกของลูก
เราสองคน บินขึ้นฟ้า ด้วยกัน
ตาน้ำ ในบางช่วงเวลา ข้าวของบางอย่างมันคือความทรงจำแสนงาม
แม่สร้อย
12 ธันวาคม 2552