“อนาคตทางการเมืองของคนเสื้อแดง พรรคเพื่อไทย” บทความที่ต้องอ่านและเก็บไว้ ของ นิธิ เอียวศรีวงศ์

บทความ “อนาคตทางการเมืองของคนเสื้อแดง พรรคเพื่อไทย” ที่ลงในหน้า 6 มติชนรายวัน ฉบับวันที่ 6 กันยายน 2555 ผมต้องกลับไปซื้ออีก 2 ฉบับ เพื่อเก็บเอาไว้ เพราะนอกจากบทความนี้จะชี้ให้เห็นอนาคตของคนเสื้อ และความสัมพันธ์ระหว่างคนเสื้อแดงกับพรรคเพื่อไทยแล้ว บทความนี้ยังทำให้เรามองเห็นโครงสร้างของความขัดแย้งทางการเมืองระหว่าง “อำนาจเก่า” “อำนาจใหม่” อย่างกว้างขวางและลุ่มลึก รวมทั้งอุปสรรคที่ยากแสนยากที่สังคมไทยจะพัฒนาก้าวเข้าสู่ระบอบประชาธิปไตยอย่างสมบูรณ์ดังที่กล่าวกันว่า มาจากประชาชน โดยประชาชน และเพื่อประชาชน

ผมยังชักจะเห็นจริง ตามที่อาจารย์ชาญวิทย์ เกษตรศิริ เคยทำนายเอาไว้อีก ว่าความขัดแย้งนี้อาจจะดำรงอยู่เป็นเวลานานถึง 100 ปี กว่าประชาธิปไตยในบ้านเราจะหมดจดจากอำนาจนอกระบบที่เข้ามาปนเปื้อน ทำให้รัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งเป็นง่อย ไม่กล้าเข้าไปแตะสิ่งที่ควรปฏิรูปแก้ไขเลยสักอย่าง ผมจึงขอนำบทความนี้มาเผยแพร่ในเว็บประชาไท เพื่อเป็นการบันทึกบทความที่ช่วยให้ผมตาสว่างขึ้นอีกระดับหนึ่งเอาไว้ ณ ที่นี้อีกพื้นที่หนึ่ง และสำหรับผู้สนใจการเมืองทุกท่านที่ยังไม่ได้อ่าน

 

ขบวนการของคนเสื้อแดงมีเป้าหมายอะไรบ้าง - - เรียกร้องความเป็นธรรมให้คุณทักษิณ และให้แก่ตนเองในกรณีที่ถูกสังหารโหดในปี 2552 และ 2553 ยุติการใช้กฎหมายและอำนาจรัฐรังแกประชาชนที่เป็นปฏิปักษ์กับฝ่ายอำนาจ คัดค้านการรัฐประหารในปี 2549 และต่อต้านการรัฐประหารซึ่งอาจมีขึ้นในอนาคต ส่งเสริมและรักษาระบอบประชาธิปไตย จึงต่อต้าน “อำนาจนอกระบบ” ที่ปรากฏตัวในรูปต่างๆ

 

เพื่อจะบรรลุเป้าหมายทางการเมืองดังกล่าว ขบวนการคนเสื้อแดงใช้พรรคเพื่อไทยเป็นเครื่องมือ จึงได้เทคะแนนให้แก่พรรคนี้ในการเลือกตั้งจนได้รับชัยชนะท่วมท้น

 

เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว มีคลิปโทรศัพท์เสียงของ ส.ส. พรรคเพื่อไทยคนหนึ่ง พูดทำนองข่มขู่ข้าราชการให้ทำผิดกฎหมาย เพื่อช่วยพรรคพวกตน ขบวนการคนเสื้อแดงต้องแสดงให้เห็นว่า ไม่สนับสนุนการกระทำเยี่ยงนี้ พรรคจำเป็นต้องบีบให้ ส.ส. ผู้นั้นลาออกจากตำแหน่ง ถ้าพรรคเพื่อไทยจะเป็นเครื่องมือของขบวนการ พรรคต้องยืนในจุดที่สุจริต ไม่เช่นนั้นก็ไม่มีทางที่ขบวนการจะบรรลุเป้าหมายทางการเมืองได้... แต่ทั้งนี้ขบวนการคนเสื้อแดงต้องคุมพรรคการเมืองของตนได้

 

การที่ผู้มีอำนาจนอกระบบทั้งหลายสามารถกีดกันมิให้ประเทศไทยได้พัฒนาประชาธิปไตยไปเต็มที่ ก็เพราะประเทศไทยมีความเหลื่อมล้ำสูงมาก ไม่ว่าจะเป็นความเหลื่อมล้ำด้านรายได้ ด้านการถือครองทรัพย์สิน ด้านการศึกษา และด้านสังคม วัฒนธรรมทั้งปวง แต่รัฐบาลพรรคเพื่อไทยไม่เคยคิดริเริ่มการปฏิรูปประเทศอย่างจริงจัง การประกันราคาข้าวไม่ใช่การแก้ปัญหาให้แก่เกษตรกรได้ในระยะยาว รัฐบาลต้องเร่งปฏิรูปที่ดิน โดยมีเป้าหมายให้ผู้ถือครองที่ดินจำนวนมากเพื่อเก็งกำไร ต้องปล่อยที่ดินของตนออกมา ด้วยระบบภาษีก้าวหน้า

 

เวลานี้มีเกษตรกรเดือดร้อนด้วยเรื่องที่ดินจำนวนมาก โดยกรมอุทยานตัดฟันต้นยางบ้าง โดยกรมป่าไม้ฟ้องขับไล่และเรียกค่าเสียหายกรณีทำให้โลกร้อนบ้าง ขบวนการต้องใส่ใจกับปัญหาของคนเล็กๆด้วยกันเหล่านี้ ไม่ว่าเขาจะเป็นคนเสื้อแดงหรือไม่ก็ตาม และเคลื่อนไหผลักดันให้รัฐบาลแก้ปัญหา

คนไทยส่วนใหญ่ได้หลุดพ้นออกจากภาคเกษตรกรมานานพอสมควรแล้ว (อันที่จริงส่วนใหญ่ของสมาชิกขบวนการเองก็มิได้เป็นเกษตรกร) คนเหล่านี้เผชิญความยากลำบากในการเผชิญชีวิตนอกภาคเกษตร เพราะไม่มีหลักประกันเพียงพอ และขาดทักษะที่จะนำไปขายในตลาดด้วยราคาดีได้ แม้ว่ารัฐบาลจะเพิ่มค่าแง 300 บาท แต่แรงงานส่วนใหญ่ขอไทยเป็นแรงงานนอกระบบ รัฐต้องหาทางช่วยคนเหล่านี้มีสภาพชีวิตที่ดีขึ้น ส่วนแรงงานในระบบเองก็ควรได้สิทธิเสรีภาพในการรวมตัว เพื่อมีส่วนในการดูแลสวัสดิภาพของตนเอง

 

แต่รัฐบาลพรรคเพื่อไทยก็ไม่ได้ทำอะไรมากไปกว่าประกาศขึ้นค่าแรง ซึ่งสมมุติว่าประสบความสำเร็จในการเพิ่มรายได้จริง ก็ไม่ได้แก้ปัญหาแรงงานส่วนใหญ่ของประเทศ

 

เครื่องมือสำคัญของอำนาจนอกระบบที่จะขัดขวางพัฒนาการของประชาธิปไตยคือกองทัพ ซึ่งได้สั่งสมอำนาจทางกฎหมายเพิ่มขึ้นอีกหลายอย่าง ระหว่างการรัฐประหารครั้งล่าสุด และนำเอาอดีตแม่ทัพมาเป็นรัฐมนตรี รัฐบาลเพื่อไทยไม่คิดจะแก้ปัญหากำหมายเหล่านั้น เพื่อลดอำนาจของกองทัพลง อย่างน้อยก็ในทางกฎหมาย ซ้ำยังไม่ตัดลดงบประมาณของกองทัพแต่อย่างไร

 

ความล้มเหลวในการจัดการความไม่สงบในภาคใต้ของกองทัพ ชี้ให้เห็นว่านโยบายที่ใช้การทหารเป็นผู้จัดการเด็ดขาดในพื้นที่ ควรต้องยกเลิก และหาวิถีทางใหม่ที่น่าจะได้ผลกว่า แต่รัฐบาลก็แทบจะไม่กล้าแตะต้องกองทัพด้วยประการใดๆทั้งสิ้น ทั้งนี้เพราะเกรงว่าจะเป็นเหตุให้กองทัพก่อรัฐประหารล้มรัฐบาล

ขบวนการเสื้อแดงจะปล่อยให้เครื่องมือของตนอยู่ในลักษณะที่ตั้งใจจะไม่ทำอะไรสักอย่าง เพื่อทำให้ประเทศไทยมีประชาธิปไตยที่มั่นคงเช่นนี้หรือ จะมีพรรคอื่นเป็นแกนนำรัฐบาล ก็ดูไม่ต่างจากพรรคเพื่อไทยตรงไหน

 

นักโทษการเมืองอีกจำนวนหนึ่ง ยังถูกคุมขังอยู่ในเรือนจำ รัฐมนตรียุติธรรมในฐานะผู้บังคับบัญชาของกรมราชทัณฑ์ สามารถสั่งให้ย้ายผู้ต้องขังเหล่านี้ไปไว้บางเขนได้ แต่รัฐมนตรีของพรรคเพื่อไทยไม่เคยรู้สึกว่า ชะตากรรมของคนเสื้อแดงเป็นของพรรค ที่ตนจะต้องแก้ไขบรรเทาเท่าที่จะพอมีอำนาจพอทำได้  เพราะกลัวแต่ว่าจะถูกโจมตีทางการเมืองและทำให้เสียเปรียบทางการเมืองแก่ปรปักษ์ของตน

 

จะบรรยายความล้มเหลวของรัฐบาลนี้ไปอีกกี่หน้าก็ได้ โดยเฉพาะความล้มเหลวที่ทำให้ขบวนการเสื้อแดง ไม่มีเป้าหมายทางการเมืองใดๆ  นอกจากคอยต้อนรับคุณทักษิณกลับบ้าน เหตุใดจึงไปเชื่อว่า เมื่อคุณทักษิณได้รับความเป็นธรรมแล้ว คนอื่นจะได้รับความเป็นธรรมไปด้วย โดยเฉพาะคนส่วนใหญ่ซึ่งไม่ได้เกี่ยวข้องกับความขัดแย้งทางการเมืองในเวลานี้ คนที่ถูกไล่ที่ทำกิน คนที่ถูกศาลปรับหลายแสนหลายล้านบ้าน เพราะทำให้โลกร้อน (มากกว่าแอร์ที่เป่าอยู่ในห้องพิจารณาคดี)  คนส่วนใหญ่ซึ่งต้องเสียค่าเอฟทีแก่การไฟฟ้าอันอธิบายไม่ได้ คนส่วนใหญ่ที่ไม่รู้ว่าคณะกรรมการพลังงานกำลังทำอะไรอยู่ แต่ต้องจ่ายค่าน้ำมันแพงลิบลิ่ว ในขณะที่ ปตท. ทำกำไรมหาศาลทุกปี ฯลฯ

 

1.หันไปสนับสนุนพรรคการเมืองอื่น แต่น่าเสียดายที่คนเสื้อแดงไม่เหลือทางเลือกอีกแล้ว หลังจากการอย่างเหี้ยมโหดจนถึงทุกวันนี้ พรรค ปชป. ยังไม่รู้สึกเลยว่าได้ทำอะไรผิด ส่วนพรรคเล็กอื่นๆนั้น บางพรรคก็น่ารังเกียจแก่คนคนเสื้อแดงไม่น้อยไปกว่า ปชป. บางพรรคไม่มีประวัติการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยอยู่ในเงาของตนเองเอาเลย อันที่จริงนักการเมืองของพรรคเพื่อไทยเอง ก็ไม่ด่างจากพรรคอื่นมากนัก สถานการณ์บังคับให้ขบวนการเสื้อแดงและพรรคเพื่อไทยต่างคิดว่าอีกฝ่ายหนึ่งจะเป็นเครื่องมือให้ได้ต่างหาก

2.ตั้งพรรคการเมืองของตนเอง นี่เป็นความคิดของคนเล็กๆหลายฝ่ายได้คิดกันมาก่อนแล้ว (ตั้งแต่พรรคเขียวจนถึงพรรคการเมืองใหม่) ว่าเฉพาะขบวนการคนเสื้อแดง ก็ยังเป็นทางเลือกที่เป็นไปได้อยู่นั่นเอง ลักษณะการก่อตั้งขบวนการ (เท่าที่มีผู้ศึกษามา) ค่อยข้างแยกเป็นหน่วยย่อยที่ไม่เชื่อมต่อกันนัก และมีความเปราะบางในความสัมพันธ์ค่อนข้างสูง หากจะเลือกทางนี้คงต้องมีการปรับขบวนการหลายอย่างหลายประการ ซึ่งคงยากมากกว่าจะทำได้สำเร็จ จึงเป็นทางเลือกที่เป็นไปได้ในอนาคตยาวไกล แต่ไม่ใช่ในเวลานี้

3.ที่พอเป็นไปได้ในเวลานี้ก็คือ หาทางที่จะควบคุมทิศทางของพรรคเพื่อไทยให้ได้มากขึ้น ไม่ใช่รณรงค์เข้าไปกรรมการบริหารพรรค แต่ต้องคุมให้ได้ในฐานะประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งนั่นเอง

เรื่องนี้ไม่ง่าย เพราะที่จริงแล้วยังไม่มีสมาชิกขอพรรคการเมืองใด ที่สามารถคุมพรรคของตนเองได้สักพรรคเดียว

 

ขบวนการต้องมีสื่อของตนเอง ซึ่งมีจุดยืนที่เป็นอิสระจากพรรคเพื่อไทย อันที่จริงเวลานี้ก็มีอยู่ เพียงแต่มิใช่สื่อโทรทัศน์หรือสื่อหนังสือพิมพ์กระดาษเท่านั้น เพราะนั่นต้องการเงินลงทุนและมีลักษณะรวมศูนย์มากเกินไปกว่าคนเสื้อแดงจะทำได้ แต่มีสื่อออนไลน์จำนวนมาก ที่บางครั้งก็ประกาศตนเป็นคนเสื้อแดง บางครั้งก็ไม่ได้ประกาศ แต่มีจุดยืนอิสระของตนเองที่ไม่สอดคล้องกับพรรคเพื่อไทยในหลายกรณี ปัญหามาอยู่ที่ว่า ทำอย่างไรขบวนการคนเสื้อแดง จึงจะสามารถทำให้สมาชิกเข้าถึงสื่อเหล่านี้ได้มากขึ้น

 

สื่อของขบวนการอาจไม่ใช่หนังสือพิมพ์กระดาษ แต่เป็นสื่อที่มีความเห็นหลากหลายจากจุดยืนของประชาชน แม้บางครั้งความเห็นนั้นอาจจะขัดแย้งกันก็ตาม แต่ไม่ใช่ความเห็นที่พรรคเพื่อไทย (หรือมือที่มองเห็นของพรรคเพ่อไทย... ซึ่งมีหลายมือด้วย) ยัดเยียดมาให้ ดังที่เอาจพบเสมอในวิทยุชุมชนบางแห่ง

 

กลไกทางการเมืองเฉพาะหน้าที่ขบวนการควรร่วมกันรณรงค์ก็คือ พรรคเพ่อไทยจะต้องใช้ขบวนการ “ไพร์มารี” หรือเปิดให้ประชาชนแต่ละในเขตเลือกตั้ง ได้ลงคะแนนเสียงเลือกผู้สมัคร (ส.ส. ส.ท. นายกเทศมนตรี อบจ.  และรวมทั้งสมาชิกสภา อบต.ในแต่ละเขต) นี่ไม่ใช่ความคิดใหม่ คุณทักษิณ ชินวัตร เอง เคยเสนอไว้ก่อนการรัฐประหารด้วยซ้ำ

 

ส.ส.ต้องตอบสนองเป้าหมายทางการเมืองของประชาชน ไม่ใช่เพียงแต่ดึงงบประมาณมาลงท้องถิ่นอย่างเดียว แต่ส.ส.พรรคเวลานี้ ส่วนใหญ่มี “สาย” ของตนเอ ซึ่งมีเฮียบ้าง เจ๊บ้างคุม “สาย” ของตนเองอยู่ ดังนั้น ส.ส.จึงตอบสนองเป้าหมายทางการเมืองของ “เฮีย” ของ “เจ๊” ไม่ใช่ของประชาชนผู้เลือกตั้ง

 

มีความเป็นไปได้เหมือนกันที่จะประสบความสำเร็จ เพราะนอกพรรคจะได้ความมั่นคงในชัยชนะจากการเลือกตั้งมากขึ้นแล้ว ยังมี “แกนนำ” ของพรรคอยู่บ้างเหมือนกันที่ไม่มี “สาย” ของตนเอง (ด้วยเหตุต่างๆกัน) จึงน่าจะพอใจที่ “มุ้ง” ต่างๆของพรรคเพื่อไทยจะอ่อนกำลังลง ทั้งเพื่อประโยชน์ทางการเมืองส่วนตัวและการเมืองของพรรค ฉะนั้นหากมี “ไพร์มารี” ได้เมื่อไหร่ ชาวเสื้อแดงก็จะได้เห็นแม้แต่ระดับ “แกนนำ” บางคนขอพรรค ต้องตอบสนองต่อเป้าหมายทางการเมืองของขบวนการคนเสื้อแดงมากขึ้น

 

7 กันยายน  2555

กระท่อมทุ่งเสี้ยว เชียงใหม่