Skip to main content

ผมอยู่รั้งท้าย จนตกหล่นจากขบวนแถว อยู่คนเดียวในที่สุด มองออกไปเป็นทางดินแคบๆ เส้นเดียวที่หลบเลี้ยวหายไปในพงรกทั้งสองด้าน หากมองลงมาจากยอดไม้ ก็จะเห็นกระทาชายนั่งขนาบข้างทางดินเหลืองอ่อน เหมือนนั่งบนเส้นเชือกที่ตัดเข้าไปบนพื้นที่สีเขียว ทอดสายตามองเหม่อออกไปยังหุบเหวต้นไม้เบื้องหน้า

เสียงป่าเหมือนมีคนเดินอยู่รอบๆตัว ลมป่าพัดมาครั้งหนึ่ง ส่งเสียงเหมือนคนพูด อาจเป็นเสียงคนในขบวนที่เดินล่วงหน้าไปก่อน หรือเสียงป่าพูดได้ ลำต้นเหมือนลำตัว กิ่งไม้เหมือนมือ พุ่มใบมีดวงตามองจ้องมาทุกด้าน
ป่าทั้งป่าแสดงตัวออกมาเหมือนทักทาย
ต้นไม้มีชีวิตจิตใจ เหยียดลำต้นไปสู่ความนิรันดร์

ยามพาตัวเองไปอยู่ท่ามกลางต้นไม้ใหญ่กลางป่า ผมรู้สึกเหมือนยืนอยู่ท่ามกลางผู้ใหญ่อาวุโส ผู้ผ่านร้อนหนาวมาก่อน รับรู้ถึงฤดูลมแรงดีที่สุด สัมผัสเม็ดฝนอย่างแผ่วเบาที่สุด รับแดดอย่างอิ่มเอิบที่สุด

เธอพ่ายเรื่องใดมาบ้าง เราไม่รู้ เรายืนต้นอยู่บนหน้าผา เกาะพื้นผิวที่ลาดชัน ไม่ใช่เพื่อแสดงตัวพิชิตความยากลำบาก หรือทะนงตัวว่าโลกบนหน้าผาสง่างามที่สุด แต่เราเกิด เติบโตบนหน้าผารายล้อมด้วยหุบเหว ผมเป็นสมบัติของหน้าผา สมบัติของหุบเหว ที่ลุ่มต่ำของสายตา เหยียดยอดทะลุเมฆ สู่ความเวิ้งว้างว่างเปล่า


ท่านอ้างว้างมั้ย
เรายืนต้น
ท่านเจ็บป่วยมั้ย
บางคราว อาจเรียกว่าเจ็บป่วย
ท่านทำอย่างไร
ยืนต้น

ผมไปให้ถึงดินแดนนั้น คำตอบที่ต้องปีนป่ายเข้าไปหา ความร่มเย็นทางใจ ความสุขสงบ ความยากที่โอบล้อมด้วยเรื่องง่ายๆ ยามโดดเดี่ยว วิงวอน สิ้นหวัง ว้าเหว่ อากาศรอบตัวเบาหวิว การปรากฏตัวของความว่างไร้ เวลาเช่นนี้เอง ผมจะออกเดินไปสู่ที่อยู่ของต้นไม้บนหน้าผาหุบเหว

ผมแค่นั่งมอง แล้วเสียงพูดคุยก็โต้ตอบกลับไปมา เป็นเสียงของความสงัดเงียบ แต่คำตอบช่างเต็มไปด้วยความเบิกบาน

ผมแค่นั่งมอง
เธออาจเดินมาถูกทาง อย่างน้อยได้ถางทางไปสู่หนทางความพยายาม
ผมไม่ได้มารวบจับเอาความสมบูรณ์กลับไปอวดอ้างตัวเอง แต่ผมอยากมานั่งชมความสมบูรณ์ที่มีวิถีทางชัดเจน
เธอมีประตูหน้าต่างรับลมผ่านเข้าออก
ผมควรมองไปทางใด เพื่อสัมผัสความจริง
หนทางที่เธอมา รวมไปถึงหนทางที่เธอจะกลับไปด้วย เธอมีความหวังอันมีปลายทางอยู่ที่ความไม่หวัง
ผมเจ็บป่วย
เธอควรสำรวจผิวเปลือก มันแค่แตกปริฉีกขาดหลุดล่อน เปื่อยลงโค้นต้น ขยายลำต้นออกไปเรื่อยๆ
ท่านมีจุดหมาย
อาจไม่ใช่คำตอบ ณ ตอนนี้

ผมมีประสบการณ์เดินเข้าป่าในวัยเด็กที่ดูลี้ลับ ไกลและวกวน ผมสงสัยว่าป่าหลังโรงเรียนจะไปสิ้นสุดลงตรงไหน ผมนั่งมองจากหน้าต่างห้องเรียนทุกวัน

วันหนึ่ง ตามาบ้าน มาพร้อมกับซอหนึ่งสาย
ซอขาดชัน
ผมไม่รู้จักต้นชัน พ่อชวนเดินเข้าป่าหลังโรงเรียน เพียงแต่เป็นช่วงเวลาเย็นมาก มืดขมุกขมัว อากาศนิ่ง ทางเดินเท้าที่วกวนเวียนจนแทบจำทางกลับไม่ได้ ผมจำได้ว่าเดินกันนานมาก กว่าจะไปถึงไม้ต้นนั้น โคนต้นปะทุยางใสๆเหมือนอำพัน
วับวาวเหมือนแววตารวมอยู่ตรงโคนต้น
พ่อบอกว่า มันเป็นต้นเดียวในละแวกบริเวณนี้ เพียงแต่น้อยคนจะรู้จัก และยิ่งน้อยคนที่เอามันไปวางตั้งรับสายคันชัก สีให้เกิดเสียงดัง
ซอดังทุกคืน
ตะเกียงสว่างในบ้าน เงาดำๆฉายร่างใหญ่ๆดำๆอยู่ตามฝาบ้าน เสียงคันชักสีซอดังกังวาน ผมนั่งฟังอย่างจับจิตจับใจ

หลังพักเที่ยงวันหนึ่ง ผมชวนเพื่อนเดินไปสู่เส้นทางนั้น เหมือนอยากลองดูว่าไปให้ถึงไม้ต้นนั้น จะหลงทางหรือเปล่า

ผมจำได้ว่า เดินไปไกลมาก จนแทบออกมาไม่ได้ เดินวนเวียนไปตามทางดินที่ไม่มีที่สิ้นสุด ไม่รู้จะจบลงตรงไหน และเหมือนว่าวนเวียนอยู่ที่เดิม กระทั่งได้ยินเสียงระฆังจากโรงเรียน ผมถึงชวนเพื่อนกลับตามเสียงนั้น

ผมเข้าไปอีกหลายครั้ง ไปให้ถึงไม้มียางเรียกว่าชัน หรือขี้ชัน เป็นขี้ชันที่ให้เสียง ผมเก็บใส่ถุงผ้าเอาไว้ รอตาจะกลับมาใหม่อีกครั้ง
แต่ตาไม่กลับมาสีซอให้ฟังอีกเลย
ขี้ชันยังอยู่กับผมอีกนานหลายปี ผมเข้าไปเก็บเรื่อยๆ เหมือนว่าไม้ต้นนั้น ปริอำพันออกมาให้ผมเดินไปเก็บเพียงคนเดียว

นั่น เป็นความทรงจำถึงป่าที่นึกย้อนไปไกลที่สุด น่าจะเรียนอยู่ชั้นประถมปีที่ 3

ท่านรับรู้การเดินไปสู่ดินแดนลี้ลับมั้ย
เธอ ก็เป็นสิ่งลี้ลับ หนทางที่เธอมา มีความหมายกับหนทางที่เธอไป ณ ตำแหน่งที่เธอนั่งอยู่ ไม่อาจยึดจับไว้ได้ เธอต้องออกไปตามเส้นทางที่ไม่อาจรู้ได้ว่า เธอจะหยุดนั่งมองอีกเมื่อไหร่
นั่งมาจากการหยุด
ใช่
ท่านนั่งอยู่ชั่วชีวิต
เปล่า เราเดินทางอยู่ชั่วชีวิต ฤดูกาลเปลี่ยนผ่าน วันคืนพาเราออกเดินทาง มิติน่าพิศวง อยู่ร่วมแล้วลาจาก
ท่านอยากบอกอะไร
เราบอกไปหมดแล้ว ความเข้าใจอยู่ที่ประตูบานใดจะเปิดอ้าออกกว้างและยาวนานที่สุด
ท่านยืนต้นเทศนา
เปล่า เรายืนต้นนั่น ใช่ ยืนต้นสลัดเปลือกออกไป

ขบวนเดินป่าเดินลับหายไปแล้ว ผมยังนอนสบตาสนทนากับต้นไม้ที่เหยียดต้นเป็นเสาวิหาร ยอดต่อยอดถึงกัน เล่นกับลม เป็นหลังคาร่มเย็น ความสงบสงัดยามนี้ ราวกับที่หลับนอนไปตลอดกาล

ฉากสุดท้าย ผมคิดถึงเด็กชายที่เดินหายเข้าป่าหลังโรงเรียนบ่อยๆ ไปให้ถึงต้นชันให้สีอำพัน รอคอยเสียงซอไพเราะจับใจจะหวนกลับมาอีกครั้ง


บล็อกของ ชนกลุ่มน้อย

ชนกลุ่มน้อย
 อยู่กับบ้านหนึ่งวัน ฝนกำลังตก ถนนลาดยางผ่านหน้าบ้านเปียกน้ำ มันข้ามรางรถไฟมุ่งไปยังทะเลสาป ผมมองเห็นฉากเก่าๆผ่านเข้ามา รถบรรทุกไม้ฟืนรถไฟแล่นผ่านหน้าไป มันอัดแน่นด้วยไม้เนื้อแข็งขนาดหนึ่งวา ผ่าซีกดูขาวๆเหมือนกระดูกสัตว์ ผมใส่แผ่นซีดี Shangri-la ของ MARK KNOPFLER ลงในเครื่องเล่นซีดี เลือกเอาเพลง Whoop de doo  “ถ้าฉันกำลังทำเรื่องใหญ่ด้วยย้อนคืนกลับบ้านฉันไม่ได้มุ่งตรงดิ่งไปสู่คำตอบใดๆของฉันและน้ำตาก็ไม่ได้มาง่ายๆหนทางที่ถูกใช้ไปสู่ Whoop de doo...”
ชนกลุ่มน้อย
คุณเดินไปตามทางดินแคบๆ ลัดเลาะสวนรกเรื้อที่ปล่อยให้ไม้ทุกชนิดขึ้นมาได้ คุณมองหาต้นมะปริงที่เด็กชายตัวน้อยๆ แอบย่องขึ้นไปเด็ดลูกสุกกิน กว่าจะได้กินก็ต้องสู้กับฝูงมดแดงยกโขยง มันไม่อยู่แล้ว มองหามะไฟต้นใหญ่ขนาดรอบโอบผู้ใหญ่ คุณเคยปีนขึ้นไปซ่อนตัวเงียบอยู่บนยอดราวกับลูกลิงขโมย มันไม่อยู่แล้ว   แล้วไปเกาะรั้วลวดหนาม ยืนมองทุ่งนากว้าง ซึ่งบัดนี้กลายสภาพเป็นที่เลี้ยงวัว ไม่มีร่องรอยเส้นซังข้าวแม้แต่เส้นเดียว นาข้าวร้างต้นข้าวมากว่าสิบปี แล้วคุณก็กวาดตามองครอบครัวยางนา มันอยู่เป็นครอบครัวจริงๆ ห้าหกต้น ต้นใหญ่สุดนั้นผู้ใหญ่สามคนโอบแทบไม่รอบทีเดียว…
ชนกลุ่มน้อย
นางมาถึงหมู่บ้านเหมือนนกย้ายถิ่นประจำฤดู ไม่มีใครรู้ว่านางมาถึงหมู่บ้านไหนเดือนไหน และเลือกเข้าไปบ้านใครก่อน ทุกคนในหมู่บ้านต่างรู้ว่านางจะมา ไม่ว่าเด็กหรือผู้ใหญ่ ต่างเรียกนางจนติดปากว่า ซามูนะห์ซามูนะห์มาแล้ว ในความรู้สึกของเด็ก น่าสยอง น่าขนลุกขนพอง ใช่แล้ว หญิงบ้ากำลังเข้ามาหมู่บ้าน เด็กคนไหนดื้อเกิน มักจะโดนพ่อแม่ขู่ จะให้ซามูนะห์จับใส่สอบนั่ง พาไปขาย เด็กจะเงียบกริบ ผมเป็นหนึ่งในจำนวนเด็กกลัว เด็กไม่กลัวจะโต้ตอบอีกอย่าง เอากรวดปา หรือกระป๋องนมปาใส่นาง นางหยุดกึกบ่นพึมพำ ทำท่ายกไม้ยกมือปัดป้อง แล้วผู้ใหญ่ก็เข้ามาไล่พวกเด็กกลุ่มไม่กลัวนางอีกที
ชนกลุ่มน้อย
วจีเอ่ยเอื้อนออกไปอาจมิใช่ดังใจรู้สึกหากแต่เราคงดำเนินต่อข้ามผ่านกาลคืนค้นหาแรกก้าวจากเริ่มต้นจนพลันหายไปในอากาศพยายามเข้าใจ...จะดำรงอยู่อย่างมีเราอย่างไร ณ ที่นั้นสบเข้าไปนัยน์ตาเธอมิใช่ใครเลยที่ฉันรู้จักดื่มด่ำความงงงันอันว่างเปล่าด้วยสำนึกที่แสนเปลี่ยวเหงาณ บัดนี้ สำหรับฉัน บางคำผุดขึ้นมาอย่างง่ายดายซึ่งฉันรู้ว่ามิมีความหมายมากมายหากเปรียบเทียบกับคำกล่าวเมื่อฅนรักได้สัมผัสเธอมิอาจรู้ว่าสิ่งใดที่ทำให้ฉันรักในเธอและฉันเองก็มิอาจรู้ว่าเธอรักสิ่งใดในความเป็นฉันอาจเป็นภาพของใครบางฅนที่เธอคาดหวังตื่นขึ้นมาอีกครั้ง ฉันมิอาจเสแสร้งใดใด…
ชนกลุ่มน้อย
ไม่มีสถานที่ไหน ผูกมัดใจผมไว้แน่นเท่าที่แห่งนี้ เป็นแววตาของพ่อที่มองลูกด้วยความเอ็นดู ดินแดนที่เราเหล่าเด็กๆไม่ได้ไปบ่อย หนึ่งปีผ่านไปเพียงหนึ่งครั้งเท่านั้น เวลาอื่นราวกับมันเป็นสถานที่ต้องห้าม และน่าเกรงกลัว ความจริงในโลกของเด็กชาย ต้องเดินไปเรียนหนังสือตามทางรถไฟ ไปกลับวันละ 10 กิโลเมตร เพียงมองข้ามผ่านทุ่งนาไปทางทิศตะวันตก ห่างราวครึ่งกิโลเมตร ก็เห็นแนวป่าทึบเป็นกำแพงหนา ล้อมไม้ใหญ่ต้นสูงเสียดฟ้าต้นหนึ่ง มีธงเหลืองปลิวอยู่เหนือยอดไม้ มองไม่เห็นโรงธรรม กุฎิ หรือต้นลั่นทมเก่าแก่ล้อมโรงธรรม เดินผ่านทุกครั้ง ในใจผมผุดพรายถึงฉากนั้น…
ชนกลุ่มน้อย
ภาพขาวดำที่มีอายุยืนยาว  เหมือนแสงส่องเข้าไปไม่ถึง  ตรึงอยู่ในเบื้องลึกของก้นบึ้งความทรงจำ  มันแตกพร่ามาสั่นไหวดวงใจทุกครั้งที่นึกรำลึก  จริงเหมือนไม่เคยมีจริง   ภาพเบลอมัวหม่นเต็มไปด้วยความรู้สึกดีเหลือเกิน  ปลอดภัย  เป็นสุข สงบ  ไม่ร้อน  ไม่รน  สีของความเก่าแก่  สีของนักบวช  เพียงไม่นึกถึงมันก็ถอยร่นไปอยู่ลึก  ราวกับถูกลืมเลือนหายไปสิ้นผมกลับไปเดินบนทางดินสายนั้น  ทางเลียบลำคลองที่ออกไปสู่ทะเลสาบสงขลา  ทำให้นึกถึงครั้งหนึ่ง  เคยเดินตามหลังแม่ชีทุกเช้า  กลิ่นแม่ชีเป็นกลิ่นนักบวช …
ชนกลุ่มน้อย
ทางไปนาเหมือนทางเดินในสนามเพลาะ   ขุดลึกลงไปในดินด้วยแรงน้ำกัดเซาะ  จะว่าไปน่าจะเป็นผลพวงของการขนไม้หมอนรถไฟ   เส้นทางชักลากไม้สมัยคนรุ่นปู่ยังหนุ่ม  ไม้ล้มลงจำนวนมหาศาลต่อเนื่องกันหลายปี  ไปเป็นไม้หมอนรถไฟร่องรอยเหลือไว้  คือเส้นทางขุดลึกลงไปในดินเมื่อยี่สิบกว่าปีที่แล้ว  มันเป็นทางเดียวที่พาผมไปพบกับผ้าร้ายควายผ้าร้ายควายชั้นดีอยู่ในป่าพรุ  โคลนลึกถึงหน้าขาผู้ใหญ่  บางช่วงเลยบั้นเอว  บางช่วงผู้ใหญ่จะรู้กันว่า  เป็นวังโคลนดูด  โคลนมีชีวิตดูดวัวควายตายไปนักต่อนัก  โดยเฉพาะวัวควายที่โจรขโมยมา …
ชนกลุ่มน้อย
ถ้าเกาะสี่เกาะห้าเป็นเรื่องสั้น  ใครก็คงคิดว่าต้องเป็นเรื่องสั้นขนาดยาว  แต่คุณกลับเห็นต่าง  ใครคงคาดไม่ถึงกระมังว่า  ความจริงมากพอที่จะนับเป็นนวนิยายได้สบายๆนั้น  คุณกลับไม่เห็นเป็นนวนิยาย  คุณอ้างถึงข้อมูลที่คุณมีอยู่เพียงน้อยนิด  ไม่ได้มีมโหฬารขนาดใส่โบกี้รถไฟ  เรื่องสั้นๆห้วนๆขาดๆเกินๆ  คุณจะทำอะไรได้มากไปกว่านั่งมอง  แม้คุณจะบอกใครๆว่าคุณเห็นเกาะสี่เกาะมาตั้งแต่จำความได้ก็ตาม  ในสายตาของคุณ  เกาะสี่เกาะห้าเป็นแค่เรื่องสั้นที่ไม่เคยมีใครเขียนจบ ไม่มีใครอยากให้คุณรู้มากไปกว่า  เกาะรังนกนางแอ่นหรือรังนกแอ่นทำรังอยู่กลาง(ทะ)…
ชนกลุ่มน้อย
แม่บอกว่า  ล้างข้าวสารหลายน้ำหน่อย  ผมรับหม้อข้าวจากมือแม่  ด้วยอยากช่วยแม่หุงข้าว  แม่กรอกหม้อมาเรียบร้อยแล้ว  เหลือเพียงนำไปใส่น้ำ   ผมพูดกับแม่ทันที  ไม่ล้างจะดีกว่ามั้ย  เพราะข้าวขาวเหลือแต่แกน  เมล็ดผอม  ขัดสีผิวจนเมล็ดขาวนวล   ตามความเข้าใจที่ว่า  วิตามินในข้าวจะหายไป   แต่แม่ตอบกลับมาว่า  ข้าวสารสมัยนี้ ไม่ใช่ข้าวสารสมัยก่อน    แม่ชี้ให้ดูกระสอบข้าวสาร  หนึ่งกระสอบปุ๋ยราคาหลายร้อยบาท  ผมดูตัวหนังสือข้างถุง  บอกวันเดือนปีที่ผลิต  ชื่อพันธุ์ข้าว จังหวัดที่ผลิต …
ชนกลุ่มน้อย
ไม่น่าเชื่อว่า  ขี้มัน  จะเกี่ยวกับพร้าวห้าว  คนถิ่นอื่นให้ความหมายของพร้าวห้าวกับขี้มันอย่างไร?
ชนกลุ่มน้อย
อย่างหนึ่งต้องทำ  นั่นคือผมต้องไปสวนยาง เดินทางมากว่าหนึ่งพันกิโลเมตร  เดินต่อไปอีกสองสามกิโลเมตร  ไม่ใช่เรื่องยากเลย  พลันไปยืนอยู่ท่ามกลางต้นยาง  ความโปร่งโล่งก็ปรากฏ  จับจิตจับใจ  แน่นอนว่า ไม่ใช่ความรู้สึกของการงานคนกรีดยาง (ตัดยาง) แน่ๆ  เพราะธรรมชาติของการตัดยางนั้น  เป็นงานที่เหนื่อยหนักเอาการ (ออกอาการ) ทีเดียวแต่ผมไปในชั่วโมงนี้แบบตากอากาศ ลมพัดแรง ไม่ได้ยินเสียงอย่างอื่น นอกจากเสียงใบยางดังลั่นสนั่นป่า เปลี่ยว ลิบๆ ว่างเวิ้งโหวงเหวง ต้นยางต่อต้นเป็นแถวเป็นแนวสุดตา ไม่มีใครอยากมาเดินดูชมอะไรตามลำพังเช่นนี้หรอก      …
ชนกลุ่มน้อย
ถนนคดเป็นงู  ข้ามผ่านหารกง – (พี่ชายของหนองน้ำ) เหลนของสายคลองหัวท้ายตัน  ความยาวเดิมเกือบ 100 เมตร  ตอนนี้มันหดสั้นลงเหลือครึ่งหนึ่ง  อีกไม่เกินสิบปีกระมัง  มันอาจหดลงเหลือแค่คืบไว้ดูเป็นขวัญตา  ให้เด็กรุ่นผมได้นึกย้อนความหลัง  เดินเปลือยล่อนจ้อนตัดกลางหมู่บ้านหน้าตาเฉย  ไปให้ถึงหัวสะพาน  แล้วกระโดดน้ำกันอย่างหนุกหนาน(สนุกและสนาน)