หลิว เสี่ยวโป: คู่มือพลิกโลก (รีวิวหนังสือ No Enemies, No Hatred) โดย ชยางกูร ธรรมอัน / Liu Xiaobo's No Enemies, No Hatred Review, by Chayanggoon Thamma-un

 

ในตัวหนังสือประกอบไปด้วยบทความ และบทกลอน ที่เขียนโดยหลิว เสี่ยวโป ซึ่งเป็นการเรียบเรียงที่แสดงให้เห็นถึงทั้งความชาญฉลาดของเขา ทั้งในด้าน “ไหวพริบ” และ “ความรู้สึก” ผ่านตัวหนังสือที่เขาเรียบเรียงเขียนมาในช่วงระยะเวลาหนึ่ง ๆ 

 

หนังสือเล่มนี้ยังเสนอความรู้ใหม่ ๆ และมุมมองใหม่ ๆ ที่คุณอาจไม่รู้มาก่อน อย่างเช่นในบทที่กล่าวเกี่ยวกับ “ขงจื๊อ” ที่ใคร ๆ ก็รู้จักกันในฐานะนักปราชญ์ชาวจีนผู้ยิ่งใหญ่ ผู้นำเสนอหลักปรัชญาในการดำรงชีวิตอันเป็นที่แพร่หลาย และโด่งดัง แต่แท้จริงแล้วอาจเป็นเพียง “สินค้า” ที่เพิ่งถูกนำมาปรับสร้างให้เข้ากับยุคสมัย และถูกนำมาประโคมขายให้กับชนรุ่นหลัง ผ่านทางสถานีโทรทัศน์ และผู้มีชื่อเสียงหลาย ๆ คนที่คอย “ตีความ” และ “แปลงสาร” ให้ง่ายต่อความเข้าใจ ตามที่ในบท Yesterday’s Stray Dog Becomes Today’s Guard Dog ได้นำเสนอ เช่นคำสรุปของศาสตราจารย์ ลี หลิง ที่กล่าวว่า “หลังจากอ่าน กวีนิพนธ์ ข้าพเจ้าพบว่าขงจื๊อนั้นไม่ได้เหมาะที่จะนำมาบูชาขึ้นหิ้ง หรือลากลงไปจมกองโคลนแต่อย่างใด หากแต่เพียงพูดได้แค่ว่าเขาคล้ายคลึงกับ ดอน กิโฮเต้” หรืออย่างในบท The Spiritual Landscape of the Urban Young in Post-Totalitarian China ทีี่มีการเสนอว่า “การที่พร่ำสอนคตินิยมอย่างไม่หยุดยั้งของพรรคคอมมิวนิสต์จีนก่อให้เกิดรอยแยกระหว่างประวิติศาสตร์ และทำให้เด็กรุ่นใหม่ไร้ซึ่งความทรงจำ” ซึ่งแสดงให้เห็นสภาพการณ์ของประเทศจีนในยุคปัจจุบัน และเผยกระบวนการครอบงำของพรรคคอมมิวนิสต์ให้เห็น

 

นอกจากนั้นแล้ว ในตัวหนังสือยังมีการแทรกบทกลอนเข้าไว้เป็นระยะ เพื่อให้ผู้อ่านได้ “รู้สึก” ไปพร้อม ๆ กันกับการได้ “รู้” อย่างเช่นในบทกลอน Standing amid the Execrations of Time มีการเสนอให้เห็นว่าหลิว เสี่ยวโป รู้สึกอย่างไรกับเหตุการณ์ที่จตุรัสเทียนอันเหมิน และยังแสดงให้เห็นว่า เขาคิดอย่างไรกับทั้งเหตุการณ์ และผลพวกที่เกิดขึ้น โดยเฉพาะผลพวงที่เรียกว่า “จีนขนานใหม่” ตามที่พรรคคอมมิวนิสต์จีนกล่าวอ้างในบทเพลงของพวกเขา หรืออย่างในช่วงที่หลิว เสี่ยวโปกล่าวถึงภรรยาของเขาในบท I Have No Enemies ก็น่าจะทำให้ผู้อ่านได้เกิดความรู้สึกร่วมได้เช่นกัน เนื่องจากมีการใช้อุปมาโวหารที่เรียบง่าย แต่ลึกซึ้งจับใจเป็นอย่างยิ่ง

 

สุดท้ายนี้ สำหรับหนังสือ Liu Xiaobo: No Enemies, No Hatred คงต้องกล่าวว่าเหมาะสมสำหรับการอ่านเพื่อ “เปลี่ยนแปลงโลก” อย่างแท้จริง เพราะนอกจากในหนังสือจะแสดงให้เห็นถึง “การต่อสู้ที่ไร้ศัตรู” แล้ว ยังแสดงให้เห็นถึง “ความหวัง” ซึ่งทุก ๆ คนมีอยู่ในตัว แต่อาจจะยังไม่ได้ลองไขว่คว้าหาหนทางทำให้ความหวังเป็นจริงก็เป็นได้ มากไปกว่านั้น ในเร็ว ๆ นี้จะมีการคัดเลือกบางบทจากหนังสือเพื่อนำมาแปล และเผยแพร่ให้ทุกท่านได้อ่านกันในฉบับภาษาไทย