“บางคนบอกว่า Casablanca หรือ Citizen Kane คือหนังที่ยอดเยี่ยมที่สุดในโลก แต่ผมคิดว่า เป็น Jason and the Argonauts มากกว่านะ” ทอม แฮงค์กล่าวขึ้นในงานประกาศรางวัลออสการ์ปี 1992 เพื่อมอบรางวัลเกียรติยศด้านเทคนิคให้กับ ชายผู้สรรค์สร้างเทคนิคพิเศษอันน่าตื่นตาตื่นใจในโลกภาพยนตร์มากกว่าสี่สิบ อย่าง เรย์มอนด์ เฟเดอริค แฮร์รี่เฮาเซ่น หรือที่รู้จักกันในวงการภาพยนตร์ว่า เรย์ แฮร์รี่เฮาเซ่นนั้นเอง ซึ่งถือว่า เทคนิคที่ชื่อว่า Stop Motion นั้นเป็นเทคนิคพิเศษที่สร้างความอัศจรรย์ให้กับโลกภาพยนตร์มากนักต่อนักและยังเป็นแรงบันดาลใจให้กับผู้กำกับหลายคนที่ต่างได้แรงบันดาลจากเขาไปด้วย
จากผลงานภาพยนตร์กว่า 16 เรื่อง แต่ชื่อของเรย์ แฮร์รี่เฮาเซ่นกลับโด่งดังยิ่งกว่าผู้กำกับเสียอีก เพราะ สิ่งที่ปรากฏบนจอนั้นมันช่างอัศจรรย์ยิ่งนัก หลายคนคงไม่เคยลืมฉากอันตระการตาทั้ง ฉากกองทัพกระดูกต่อสู้กับเหล่านักรบของเจสัน การเผชิญหน้าของเพอร์ซีอุสและเมดูซ่า การต่อสู้ของซินแบดกับเจ้าแม่กาลี และอื่น ๆ อีกมากมายที่กลายเป็นแรงบันดาลใจยิ่งใหญ่ที่สุดครั้งหนึ่งของโลกภาพยนตร์
“ตอนที่เราพบกันครั้งแรก เรย์มีน้ำใจเข้ามาดูการทดสอบภาพโครงสร้างไดโนเสาร์ดิจิตอลครั้งแรกของ Jurassic Park เขาสุดยอดมาก ทุกคนในห้องนั้นรวมทั้งตัวของผมได้แรงบันดาลใจจากงานที่เป็นจุดเปลี่ยนทางความคิดสร้างสรรค์ของเขา ทุกสิ่งที่เขาทำเป็นแรงบันดาลใจ ครั้งแรกที่ผมเอาดินน้ำมันมาปั้นตอนเด็ก ๆ ผมก็พยายามเลียนแบบนตัวละครมหัศจรรย์ที่เขาสร้างในหนัง ผมคารวะเขาทุกวัน” สตีเว่น สปีลเบิร์ก
“งานสร้างในหนังของผมคือ ลูกหลานนอกสมรสของเรย์ หุ่น Terminators ก็มีรากเหง้ามาจาก Jason and the Argonauts ที่ผมเคยดูตอนอายุ 7 ขวบ มันทำให้ผมใจสั่นอยากทำอะไรแบบนั้นบ้าง ผมอยากรู้ว่า มันทำได้ยังไง มันผลักดันผมให้เดินทางสู่เส้นทางของการสร้างเรื่อง สร้างตัวละคร และอยากเป็นผู้กำกับหนัง หนังของเรย์ ภาพมหัศจรรย์ของเขา ความฝันของเขา ฝันร้ายที่มีชีวืต ทุกอย่างที่เขาใส่เข้ามาในจิตใจเราปีแล้วปีเล่า เป็นตัวจุดประกายจินตนาการของคนทำหนังรุ่นแล้วรุ่นเล่า พวกเราเป็นหนี้บุญคุณ เรย์ ขอบคุณมาก” เจมส์ คาเมร่อน
“ระหว่างการถ่ายทำหนังภาคแรก The Fellowship of the rings ฉากแบบแฮร์รี่เฮาเซ่น ของผม คือตอนต่อสู้กันในอุโมงค์โทรลในสุสานบาลิน ผมอยากให้สัตว์ประหลาดมีท่าทางและแก๊กแบบที่เคยเห็นในหนังของเรย์ คนสู้กับสัตว์ประหลาด เอาหินหรือหอกขว้างใส่มัน และพระเอกกระโดดขี่หลังมัน ทุกอย่างจะอยู่ในฉากนี้ทั้งหมด ผมได้เติมเต็มความฝันในวัยเด็กแล้ว” ปีเตอร์ แจ็คสัน
“แซม ถามผมว่า อยากทำเมคอัพเอ็ฟเฟกต์หรือทำอนิเมชั่นสต๊อปโมชั่นให้กับหนัง ผมเอาบทของเขามาอ่านก่อน และพบว่าทุกอย่างในหนังใหญ่โตมาก ๆ มีทั้งปีศาจและฉากที่ต้องใช้เอฟเฟกต์ซับซ้อนไปหมด สุดท้ายผมเลือกทำสต๊อปโมชั่น เพราะมันเป็นโอกาสอันที่จะได้สร้างสรรค์งานที่แตกต่างจากไอดอลของผม เรยฺ แฮร์รี่เฮาเซ่น” ทอม ซัลลิแวน มือเอ็ฟเฟกต์จาก Evil dead 1,2 และ Army of Darkness
“แซมเขียน Army of darkness ออกมาด้วยเจตนาที่จะนำความสดใหม่มาให้กับแฟรนไชส์ Evil dead เขาต้องการที่จะทำในสิ่งที่เหนือความคาดหมายของคนดูและจะต้องเป็นสิ่งที่คนดูไม่เคยเห็นมาในหนังเรื่องอื่น ๆ ขณะเดียวกัน มันเป็นงานที่หยิบองค์ประกอบในแบบแฮร์รี่เฮาเซ่นมาใช้เพื่อคารวะ ไม่ใช่แค่ Jason and the Argonauts แต่ยังรวมไปถึง The Seventh voyage of Sinbad และผลงานเรื่องอื่น ๆ ดังนั้นไม่ต้องแปลกใจที่ Army of darkness จะส่อกลิ่นอายหนังแอ็คชั่นพีเรียด ซึ่งอัดแน่นไปด้วยเทคนิค Stop Motion” วิลเลี่ยม เมซ่า มือวิชวลเอ็ฟเฟกต์จาก Army of Darkness
นี่ยังไม่รวมทั้งผู้กำกับสุดเพี้ยนอย่าง ทิม เบอร์ตัน ที่ออกปากว่า ตัวเองเป็นสาวกผลงานของ เรย์ แฮร์รี่เฮาเซ่น เช่นเดียวกับ หลุยส์ เลอแตริเยร์ ผู้กำกับ Clash of the titan ฉบับสร้างใหม่ก็เป็นคนชื่นชอบผลงานของเรย์ แฮร์รี่เฮาเซ่นด้วยเช่นกัน
แน่นอนว่า หลายคนต่างฉงนสงสัยว่า ทำไมกันหน่อ หนังสัตว์ประหลาดเทคนิคโบราณเรื่องนี้จึงครองใจคนทั่วโลกมากว่าศตวรรษ ทั้ง ๆ ที่งานของเขาครั้งหนึ่งถูกหมางเมินจากเวทีรางวัลออสการ์ หรือกระทั่งบล็อกออฟฟิตเสียด้วยซ้ำไป แต่เหตุใดถึงมีคนชื่นชอบมันอยู่จนกระทั่งถึงบัดนี้
คำตอบย่อมชี้ไปที่ความนิยมจากการที่มันเฉายในทีวีและเป็นวีดีโอที่ทำให้ หนังเรื่อง Jason And Argonauts หรือ อภินิหารขนแกะทองคำ ภาพยนตร์ที่เรียกว่าเป็นสุดยอดผลงานของเรย์ แฮร์รี่เฮาเซ่นก็ว่าได้ เพราะหนังเรื่องนี้ต่างถูกพูดถึงทุกยุคทุกสมัยราวกับไม่มีวันตายไปจากโลกภาพยนตร์นี้ไปเลย
สำหรับผมเองหากมองย้อนไปนอกจาก Evil dead ที่ผมเป็นสาวกของหนังชุดนี้แล้ว หนังอีกเรื่องที่พ่อมักจะเช่ามาให้ชมเสมอก็คงไม่พ้นหนังเรื่องนี้ ผมได้ว่าครั้งหนึ่งคลุมคลั่งอยากเป็นเจสัน อยากสู้กับพวกสัตว์ประหลาดในตำนานอย่างยักษ์เทลอส อยากตีกับฮาร์ปี้ อยากตีกับมังกร นั่นเองที่ทำให้บ้ามากจนถึงขั้นเอาตัวของเล่นมาสร้างเป็นเรื่องต่อสู้กันเป็นเรื่องราวกันไปเลย
คิดแล้วผมก็คงได้อิทธิพลมาจากชายคนนี้ไม่น้อยครับ
ยิ่งนึกย้อนไปถึงตัวเองตอนนี้เรียกได้มาเยอะอยู่จริง ๆ
หลายคนพูดว่า หนังของเรย์นั้นล้าสมัยไปแล้ว ยิ่งใน CG นั้นยิ่งล้าสมัยเกินไป แต่สิ่งที่หนังของเรย์ยังคงสะท้อนให้เห็นอยู่ก็คือ มุมมองความเชื่อมั่นในมนุษย์ว่า
ไม่มีอะไรที่มนุษย์ทำไม่ได้
การเดินทางเพื่อไปเอาขนแกะทองคำของเจสันและพรรคพวกนั้นอาจจะเป็นภารกิจที่ยาวนานยิ่งนัก และเต็มไปด้วยอันตรายตลอดการเดินทาง ใครจะคาดคิดว่า มนุษย์จะสามารถเอาชนะเหล่าอสูรต่าง ๆ ที่เทพเจ้าสร้างขึ้นเพื่อปกปักษ์และทดสอบพวกเขาก่อนจะไปสู่ขนแกะทองคำได้ในที่สุด
การเดินทางของเจสันในโลกภาพยนตร์นั้นน่าอัศจรรย์ยิ่งกว่า
หลายคนคงตื่นตะลึงกับภาพการเผชิญหน้าของเจสันกับยักษ์เทลอส ยักษ์เหล็กที่เฝ้าเกาะสมบัติที่ดูไม่มีทางเอาชนะได้ หรือกระทั่งการต่อสู้กับฮาร์ปี้ นกปีศาจในตำนานกรีก รวมทั้งการเผชิญหน้ากับผาหินที่มีชีวิตเพื่อพบกับเจ้าสมุทรโพไซดอน
และยิ่งน่าตื่นตะลึงเมื่อเขาได้เดินทางไปสู่มหานครคอร์คีสและได้พบกับเมเดีย สาวงามผู้ได้รับฉายาแม่มด ลูกสาวของราชาแห่งคอร์คีส ทั้งคู่ได้ร่วมมือกันขโมยขนแกะทองคำจากมังกรเจ็ดหัวที่เฝ้าสมบัติอยู่ก่อนและเผชิญหน้ากับกองทำโครงกระดูก
และกองทัพโครงกระดูกนี่เองที่ทำให้หลายคนต้องตื่นตะลึง
“โมเดลโครงกระดูกสูง 8-10 นิ้ว ผมสร้างมาใหม่อีกหกตัว อีกตัวเป็นของเก่าจาก Sinbad ตอนที่อาซีเตดสั่งให้พวกมันไปฆ่าเจสันเป็นฉากที่ผมภูมิใจมากที่สุด ผมให้ชายสามคนต่อสู้กับโครงกระดูกเจ็ดตัว แต่ล่ะตัวมีชิ้นส่วนห้าชิ้นที่จะต้องขยับในแต่ล่ะเฟรมย่อมหมายความว่า แต่ล่ะเฟรมมีชิ้นส่วนที่ต้องขยับอย่างน้อย 35 ชิ้น แต่ล่ะชิ้นจะต้องสัมพันธ์กับการเคลื่อนไหวของนักแสดง บางทีผมนั่งแอนิเมททั้งวันอาจจะได้ภาพปรากฏบนจอไม่ถึงหนึ่งวินาทีด้วยซ้ำ สุดท้ายฉากนี้ใช้เวลานานกว่าสี่เดือนครึ่ง” เรย์ แฮร์รี่เฮาเซ่นเล่าถึงความยากลำบากของการสร้างฉากนี้ที่เมื่อออกสู่สายตาของหลายคนก็ต้องทึ้งที่ได้เห็นหุ่นพวกนี้ต่อสู้กับคนเสมือนมีตัวจริง ๆ ออกนี่เองที่ส่งผลให้หนังเรื่องนี้และฉากถูกเล่าขานสืบต่อกันนานน่ะเอง
แต่เหนือสิ่งอื่นใด หนังเรื่องนี้สะท้อนให้เราเห็นความพยายามมนุษย์ตัวเล็ก ๆ คนหนึ่งที่พยายามสานความฝันของตัวเองให้เป็นจริงแม้ว่าจะมีอุปสรรคมากแค่ไหนก็ตาม
ไม่มีอะไรที่มนุษย์ทำไม่ได้
เช่นเดียวกับชายหนุ่มที่ชื่อว่า เรย์ แฮร์รี่เฮาเซ่นที่ได้สรรค์สร้างผลงานของเขาให้กลายเป็นแรงบันดาลใจต่อคนทั้งโลกว่า อย่ายอมแพ้
ขอให้เรย์ แฮร์รี่เฮาเซ่นหลับให้สงบครับ ผลงานของคุณจะยังอยู่ในความทรงจำตลอดไป
ป.ล. เรย์ แฮร์รี่เฮาเซ่นเสียชีวิตเมื่อวันที่ 7 พฤษภาคมที่ผ่านมาด้วยวัย 92 ปี พะโล้ทุกเรื่องกับมิสเตอร์อเมริกันจึงขอไว้อาลัยเขาไว้ด้วยบทความจากความทรงจำนี้ครับ
ข้อมูลประกอบการเขียนจาก นิตยสาร Filmax , Starpic และ Bioscope
บล็อกของ Mister American
Mister American
“จูออน คือ คำสาปของผู้ที่ตายด้วยความเคียดแค้น ณ สถานที่ที่ตาย ผู้ที่เผชิญหน้ากับมันจะต้องตาย และ คำสาปแช่งใหม่จะถือกำเนิด”
Mister American
“เสียงปืนที่ดังขึ้นภายในงานเลี้ยงของกำนันผู้มีอิทธิพลในจังหวัดเชียงรายดังขึ้น ร่างของกำนันคนดังล้มลงกองกับพื้น หลังจากพึ่งรับตำแหน่งได้ไม่นาน เสียงหวีดร้องของผู้คนในงาน เสียงร่ำไห้ และ ความตื่นตะลึงเกิดขึ้น มือปืนยืนนิ่งอยู่ตรงหน้าของศพที่แน่นิ่งจมกองเลือดอย่างไร้ซึ่งอารมณ์ ข
Mister American
สำหรับหลายคน หนังเรื่องแรกเป็นเสมือนความฝันอันงดงามที่อยากจะทำให้สำเร็จ แต่สำหรับผู้กำกับหลายคนนั้นหนังเรื่องแรกของพวกเขานั้นไม่ได้สวยงามหรืออกมาราบรื่นอย่างที่คิด บางคนถูกไล่ออกจากโปรเจ็ท บางคนเกือบสติแตก หรือ บางคนก็เจอการกดดันจากอิทธิพลที่
Mister American
"วิญญาณคือ ความทรงจำที่ตกค้าง ไม่ว่าจะเป็นความทรงจำที่ดีหรือเลวร้าย มันจะยังคงอยู่และปรากฏขึ้นเสมอ"
Mister American
ระหว่างที่ผมกำลังนั่งเขียนต้นฉบับอยู่ตอนนี้ภาพยนตร์ซอมบี้ทุนต่ำเรื่องใหม่จากเกาะญี่ปุ่นที่มีชื่อว่า One Cut of the dead กำลังสร้างกระแสครั้งใหญ่ให้กับวงการหนัง เมื่อ หนังซอมบี้ทุนต่ำเรื่องนี้ทำรายได้ถล่มทลายไปแล้วทั่วโลกกว่า 10 ล้า
Mister American
คิชิดะ จุน เป็นเด็กหนุ่มมัธยมปลายที่มองเห็นคนตายได้ และ ข้าง ๆ เขานั้นมี ฮายาคาวะ เคียวโกะ เพื่อนสมัยเด็กที่ถูกฆ่าตายและมาปรากฏตัวอยู่เคียงข้างเขา ท่ามกลางเรื่องราวสยองขวัญ ลึกลับที่เกิดขึ้นรอบตัวเขา
Mister American
คงไม่ต้องแปลกใจหาก KOE NO KATACHI หรือ รักไร้เสียง อนิเมชั่นเรื่องดังจากญี่ปุ่นโดยฝีมือผลงานของสตูดิโอ Kyoto Animation หรือที่เรียกติดปากนักดูอนิเมะว่า เกียวอนิเมะ ผู้ผลิตอนิเมชั่นชื่อดังอย่าง Clannad , Kanon , K-on เป็นต้น จะกลายเป็นห
Mister American
คงไม่ใช่ความน่าแปลกหรือประหลาดใจอีกแล้วกับปรากฏการณ์หนังอีสานถล่มเมืองที่นับจากผู้บ่าวไทบ้านภาคแรกเข้าฉายในปี 2014 และทำเงินไปได้อย่างมากมายในแผ่นดินอีสานนั้นจะทำให้เกิดหนังลูกอีสานหน้าใหม่ขึ้นอย่างมากมาย และแน่นอนว่า ความสำเร็จนี้ได้ต่อยอดให้หนังอ
Mister American
ณ ช่วงเวลานี้คงไม่มีอนิเมชั่นเรื่องใดถูกกล่าวถึงและพูดมากกว่า อนิเมชั่นเรื่องล่าสุดของชินไค มาโคโตะ ผู้กำกับอนิเมชั่นดราม่าชื่อดังอย่าง 5 centimeters per second หรือ The Garden of word อย่าง Your Name หรือ Kimi No Nawa (หลับตาฝันถึงชื
Mister American
คงไม่ต้องแปลกใจว่า หากจะมองหาหนังไทยสักเรื่องที่น่าหยิบมาพูดถึงหนังเรื่อง ผู้บ่าวไทบ้าน 2 ตอน แจกข้าวหาแม่ใหญ่แดง นั้นเป็นหนึ่งในหนังที่ควรหยิบมาพูดมากเรื่องหนึ่งในขณะนี้นอกจากจะเป็นหนังภาคต่อที่สานความสำเร็จมาจากภาคแรกที่สร้างปรากฏหนังท้องถิ่นนิยมให้เกิดขึ้นในวงการภาพยนตร์ไทย เมื่อหนังเล็ก ๆ นี้
Mister American
นี่คือ การกลับมาที่ทุกคนรอคอย ภายหลังจาก ก็อตซิลล่าฮอลลีวู้ดของ กาเรธ เอ็ดเวริ์ดออกอาละวาดไปในปี 2014 และแน่นอนว่า มันทำให้ชื่อของก็อตซิลล่าลืมตาตื่นขึ้นอีกครั้ง ทว่า สำหรับแฟน ๆ เดนตายของก็อตซิลล่านั้นคงค่อนข้างที่จะผิดหวังที่ได้เห็นก็อตซิล