ไส้เดือนพลีชีพ

ยามนี้ ไอแดดไม่ผ่าวร้อนอีกต่อไป ละไอหมอกที่ห่อหุ้มรอบๆตัว สร้างความมัวซัวทั้งแนวป่า มันจึงปกป้องผิวดินให้เย็นฉ่ำ และเก็บความชุ่มชื้นไว้ด้วยหยาดน้ำค้าง แต่ทำไมไส้เดือนผู้รักดินจึงคิดทิ้งถิ่นอาศัย ดิ้นรนไปสู่ความตายเช่นนี้ด้วยเล่า

สำหรับฉัน รอยต่อของฤดูฝนชนฤดูหนาว ธรรมชาติมีของกำนัลที่น่ารักมามอบให้มากมาย โดยเฉพาะแม่นกทั้งหลายที่มีลูกน้อยและสั่งสอนลูกๆให้หัดบิน มีมาให้เห็นใกล้ๆอยู่บ่อยครั้ง เพราะนี่คือช่วงเวลาที่ดี สำหรับการหาอาหาร พวกมันต่างเริงร่า ไม่ต้องกลัวเปียกฝนแถมอาหารยวนปากมีมากเหลือเฟือ ก็เจ้าไส้เดือนที่ออกมาพลีชีพกลางแสงแดดนี่ไง

วันนี้ ขบวนการนกเอี้ยงเลี้ยงควายเฒ่าที่ไร้ควายจะเลี้ยงนับร้อยตัว มาปาร์ตี้ที่หน้ากระท่อมของฉัน พวกมันกระโดดโลดเต้นหยอยๆ จิกกินเจ้าตัวยาวไปด้วย ถกเถียงกันไปด้วย คล้ายกับบอกว่า กินเข้าไป กินเข้าไป ถึงคราวได้กินแล้วนี่ หรืออาจกำลังวิจารณ์รสชาติที่อร่อยไม่เท่ากันของไส้เดือนแต่ละตัว ฉันไม่อาจรู้ได้ แต่ที่พอจะยืนยันว่ารู้ก็คือความสุขที่พวกมันมี ในขณะที่กินอย่างตะกละตะกราม จนลืมกลัวมนุษย์ที่เฝ้าดูมันอยู่อย่างใกล้ชิด

นั่นก็คือฉัน ซึ่งกำลังนั่งสับไม้ฟืนเป็นท่อนเล็กๆ อยู่ที่ร่มเงาชายคากระท่อม ห่างจากพวกมันเพียงไม่กี่ก้าว

และนี่คือครั้งแรก ที่ฉันเห็นกระบวนการของการคืบคลานไปสู่ความตายอย่างพร้อมเพรียง

"หมอบอกว่าพ่อผมเป็นมะเร็งในท่อน้ำดี"
เด็กหนุ่มหน้าตาหมองเศร้าจนเห็นได้ชัด เขาดูซูบผอมมากกว่าเก่า ซึ่งเดิมก็ผ่ายผอมอยู่แล้ว
"โชค"แวะมาบอกข่าวร้ายนี้ เพราะเขาได้ขอเบิกเงินค่าแรงล่วงหน้าจากฉันไปเมื่อครึ่งเดือนก่อน แต่ยังไม่มีเวลามาทำงานให้ เพราะงานของพ่อต้องตกทอดมาเป็นงานของเขาทั้งหมด ทั้งการจัดการกับวัวสี่ห้าตัวให้กินหญ้าและต้อนเข้าออกจากคอก รวมทั้งงานดูแลแตงโมประมาณสองไร่นั้นด้วย

การปลูกแตงโมแบบเกษตรพันธะสัญญา ดูเหมือนนายทุนจะเป็นผู้เอื้ออารี ลงทุนให้หมดทุกอย่าง ขอเพียงแค่ทำตามคำแนะนำจากเจ้าหน้าที่ของบริษัทที่มาชี้แนะให้ และหนึ่งในความจำเป็นอย่างยิ่งของการปลูกพืชชนิดนี้ คือสารเคมีไล่(ฆ่า)แมลง ซึ่งเจ้าหน้าที่บอกแต่เพียงว่ามันดีต่อผลผลิตอย่างไร แต่ไม่เคยบอกว่ามันมีอันตรายต่อชีวิตคนปลูกและกินอย่างไร

เมื่อใดที่มีการพ่นยาไล่แมลงในแปลงแตงโม ฉันจะเลี่ยงไม่เดินไปทางนั้นเด็ดขาด เพราะกลัวพิษสง และเพราะความสงสารเด็กสองคนพี่น้อง ที่ต้องทำงานกับสารเคมี พวกเขารับหน้าที่เดินถือสายพ่นน้ำยาไปตามร่องแตงโมโดยไม่มีอะไรมาปิดปากปิดจมูก น้ำหนักตัวที่ลดลงอย่างผิดปกติของโชค อาจมาจากพิษของสารเคมีนั้นด้วย

ฉันไม่เห็นด้วยกับการใช้สารเคมีอันตราย แต่ฉันไม่ใช่คนที่มีอำนาจในการสั่งไม่ให้ใช้มัน จึงต้องยอมรับความจริงว่าโลกของฉันส่วนใหญ่เปื้อนสารพิษ แม้แต่ซอกมุมชีวิตที่ฉันพยายามทะนุถนอมให้สะอาดก็อาจแทรกซึมเข้ามาได้ ทั้งทางดิน น้ำและอากาศ

เมื่อไม่มีอำนาจจะปกป้องชีวิตตัวเองด้วยการห้ามคนอื่นใช้  จึงทำได้เพียงเลี่ยงให้ไกลจากอันตรายเท่าที่จะทำได้

ฉะนั้น สิ่งที่ฉันเห็นอยู่ตรงหน้า ไส้เดือนที่ขึ้นมาตายอย่างกล้าหาญเยี่ยงนักรบพลีชีพ และนกเอี้ยงได้กินอาหารอย่างชอบธรรม แสดงว่าโดยธรรมชาติแล้วชีวิตทุกชีวิตล้วนเกื้อกูลกันในทุกวิถีทาง แม้แต่วาระสุดท้ายของชีวิตก็ยังให้ประโยชน์กับสัตว์อื่นได้อีก

แต่มนุษย์ที่รู้มากแบบเราๆ มีการส่งเสริมให้ใช้สารเคมีที่เป็นอันตรายต่อชีวิตทั้งต่อตนเองและสัตว์อื่น ในนามของความสมบูรณ์ของการผลิต น่าขำนัก  แล้วจะถือว่าเป็นความคิดที่ดีงามได้อย่างไร

คล้ายๆ ฉันได้ยินเสียงนกเอี้ยงตัวหนึ่งตะโกนขึ้นในท่ามกลางความเอร็ดอร่อยที่อื้ออึง

"มนุษย์หน้าโง่เอ๋ย....ความตายของพวกเจ้า ล้วนเกิดจากความเขลาของตัวเอง"