Skip to main content

ข่าวเรื่องการละสังขารของศาสนาจารย์ผู้ก่อตั้งคริสตจักรมูเจะคีในวัย 96 ปีได้ถูกกระจายออกไป ไม่เพียงแค่ในพื้นที่มูเจะคีเท่านั้น เชียงราย กาญจนบุรี ซึ่งเป็นที่เกิดและที่เติบโตของพื้นที่อื่นที่เขาเคยเผยแพร่และเทศนาเรื่องราวของพระคริสต์ทั้งในพื้นที่เชียงใหม่ แม่ฮ่องสอน ตาก ข่าวการจากไปของเขาไม่เลยผ่านไปได้


งานศพถูกจัดการอย่างดีตามรูปแบบของคริสเตียน ข่าวไปถึงที่ไหนผู้คนจากที่นั่นก็มา คนในพื้นที่กับคนนอกพื้นที่ดูแล้วปริมาณไม่ต่างกันเท่าเลย เหมือนมีการจัดงานมหกรรมบางเกิดขึ้นในชุมชน ลูกหลานที่ไปทำงานจากที่ต่างๆ ของเขาก็มากันอย่างพร้อมหน้าพร้อมตา โดยที่งานศพถูกเก็บไปสามคืน


หลังจากผ่านพ้นคืนที่สาม รุ่งเช้าเป็นเวลาที่จะมีการศพไปฝัง หลังจากทานข้าวเช้าจะมีพิธีนมัสการอีกครั้งหนึ่ง ก่อนศพจะถูกเคลื่อนสู่ป่าช้า


ช่วงที่พาตี่เทศนาอยากให้หลานได้ร้องเพลงแห่ศพของคนปกาเกอะญอหน่อย เพราะพาตี่จะเทศนาเกี่ยวกับชีวิตหลังความตาย” ลูกชายของผู้ตายคนหนึ่งที่ต้องทำหน้าที่เทศน์ในเช้าสุดท้ายของพ่อในหมู่บ้านมาชักชวนผม


จะดีเหรอครับ คนเค้าจะรับได้หรือเปล่า??(คริสเตียนปกาเกอะญอ)” ผมถามเขาด้วยความลังเล

ไม่เป็นไร เพราะพาตี่จะเทียบระหว่างความเชื่อปกาเกอะญอเดิมกับพระคัมภีร์ของคริสเตียนมันมีความเหมือนหรือต่างกันอย่างไร” ผมรู้สึกว่าเป็นความคิดที่เข้าท่าดี จึงตกลงใจที่รับงานที่มอบหมายด้วยความยินดี แต่เพื่อให้บทเพลงมันสมบูรณ์ยิ่งขึ้นผมจึงไปชักชวน พือส่าอุเง ขุนเพลงธา ปกาเกอะญอรุ่นลายครามของปกาเกอะญอ ซึ่งเป็นโมะโชะเก่า มาร่วมด้วยช่วยกัน


เมื่อเข้าไปในบ้าน พือส่าอุเง ท่านยังอยู่ในสภาพที่กำลังฟื้นไข้จากไวรัสหวัดมาเกือบสัปดาห์แล้ว พือนอนอยู่ใต้ผ้าห่ม ริมผ่าคว่าธิ หรือกระบะดินไฟ ผมจึงลังเลพอสมควรว่าจะชวนพือดีหรือไม่ แต่เมื่อพือเห็นผมแกก็เริ่มพูดคุยทักทาย ประเด็นพูดคุยไม่พ้นเรื่องเพลงเรื่อง ธา เรื่องนิทาน ที่พืออยู่กับมันตลอดทั้งชีวิต เมื่อคุยกันได้สักพัก ผมจึงบอกวัตถุประสงค์ที่ผมมาหาพือในครั้งนี้ให้พือ โดยที่ผมเตรียมใจไว้แล้วว่าถ้าพือยินดีไปก็ดี แต่หากพือไม่สะดวกก็ไม่เป็นไร เพราะผมเองก็เป็นห่วงสุขภาพของพือเหมือนกัน


พือเค้าไม่ไหวมั้ง?? เพิ่งฟื้นไข้นะ” ลูกเขยของพือไม่ค่อยเห็นด้วย เนื่องจากเป็นห่วงสุขภาพของพ่อตา

ไหวๆๆ แต่ขอกินข้าวก่อน” พือลุกขึ้นยื้ม เห็นฟันสีดำ ริมฝีปากแดงด้วยน้ำหมากอย่างเต็มอกเต็มใจ และเหมือนกระหายอะไรบางอย่างที่ไม่มีโอกาสได้ทำมานาน


พือพยายามตั้งใจกินข้าวให้มากเท่าที่จะกินได้ จนลูกเขยแปลกใจที่พือกินข้าวได้มากขึ้นขนาดนี้ทั้งที่ก่อนหน้านี้ไม่ค่อยกินข้าวและบ่นว่าปากจืด กินข้าวไม่ค่อยลงจนต้องบังคับให้กินด้วยซ้ำ


แต่พือเดินไม่ค่อยไหวนะ หลานช่วยเอารถเครื่องมารับพือหน่อยได้มั้ย?” พือบอกกับผมโดยไม่สนคำทัดทานจากลูกเขย ผมรับคำและมารับพือเข้าไปในงานศพที่มีคนมาร่วมงานอย่างล้นหลาม พือบอกกับผมว่าพือขึ้นไปนั่งข้างบนนานๆ ไม่ไหว ผมจึงหาเก้าอี้มาให้พือนั่งรอข้างล่าง


ถ้าใกล้ถึงเวลาของเราแล้วผมจะมาเรียกพือนะครับ” ผมบอกกับพือ พือพยักหน้าแทนการสนทนาตอบ ผมจึงเดินขึ้นไปในบ้านเพื่อไปบนบ้านรอสัญญาณเพื่อไปเรียกพือขึ้นมา รายการต่างถูกดำเนินไปตามธรรมเนียมของคริสเตียน จนใกล้ถึงรายการเทศนา ผู้ดำเนินรายการจึงประกาศว่า


ก่อนเราจะได้รับฟังคำเทศนา เรามีบทเพลงที่จะมาขับร้องโดยคนหนุ่มและคนเฒ่าเพื่อร่วมอาลัยผู้ตายด้วย ขอเชิญครับ” ทุกคนหันมาที่ผม ผมหันหน้าต่อไปยังพือส่าอุเง เพื่อส่งสัญญาณให้ขึ้นมาบนบ้าน พือจึงขยับไม้เท้ายันร่างชราค่อยขึ้นมาบนบ้าน แล้วพือก็มานั่งอยู่ข้างๆ ผม


เอาเลยมั้ยครับพือ” ผมถามเขาเพื่อแน่ใจในความพร้อม

เดี๋ยวก่อน พือขอพูดก่อนนิดหน่อย” พือจึงเริ่มอธิบายเพลงที่จะร้องเพื่อให้ผู้ร่วมงานได้เข้าใจเนื้อหาของเพลงที่จะร้องให้ชัดเจนมากขึ้น เพราะเป็นคำ ธา ที่บางที่คนปกาเกอะญอโดยเฉพาะคนรุ่นใหม่เข้าใจยากนิดหน่อย


บล็อกของ ชิ สุวิชาน

ชิ สุวิชาน
รุ่งเช้าวันที่ 10 กันยาฯ ทีมทั้งหมดเริ่มซ้อมเพื่อทบทวนกระบวนท่าฟ้อน ท่ารำ ท่วงท่าทำนอง จังหวะจะโคน ก่อนตระเวนออกศึก การซ้อมเริ่มต้นด้วยเพลงในอัลบั้มหิมพานต์ 2nd World ของพี่ทอด์ด ทองดี ต่อด้วยเพลงของ ซอ สมาชิกวง the sis ตามด้วยเพลงของลานนา คัมมินส์ รวมทั้งเพลงของมือระนาดและมือโปงลาง หมอแคน จนมาปิดท้ายที่เพลงของผม
ชิ สุวิชาน
บรรยากาศจากเทือกเขาสแครนตัน   หลังจากที่นักดนตรี นักร้อง นักรำมาถึงกันครบองค์ทั้งหมดแล้ว จึงเริ่มมีการแกะกล่องสัมภาระที่ขนเครื่องดนตรีและเครื่องไม้เครื่องมือประกอบการแสดงที่มาจากเมืองไทย ผมเริ่มแกะพลาสติกกันกระแทกที่ห่อเตหน่ากูไว้ เตหน่ากูได้โผล่ออกมารับแสงรับลมอีกครั้ง
ชิ สุวิชาน
รุ่งเช้าตื่นมา อากาศเย็นค่อนไปถึงหนาว ในขณะที่คณะที่มาด้วยกันยังนอนหลบกันอย่างเมามันจากอาการเพลียเพราะการเดินทาง ผมเดินลงไปในห้องครัวเผื่อเจออะไรที่ทานได้บ้าง หน้าห้องครัวเจ้าของบ้านได้ติดรูปคนในครอบครัว รูปลูกชายสองคน ที่ผมแปลกใจคือมีรูปหนึ่งที่ไม่ใช่รูปของผู้ชาย เป็นรูปคล้ายนางฟ้ามีข้อความเขียนว่า “Bless this home”  ทำให้นึกถึงบ้านคนไทยที่มีการเขียนหน้าบ้านต่างๆหลายอย่างเช่น “มั่งมีศรีสุข” บ้าง “บ้านนี้อยู่แล้วรวย” บ้าง
ชิ สุวิชาน
การรอคอยที่ไทเปสิ้นสุดลง เมื่อประตูสู่นิวยอร์กได้เปิดออกให้ผู้โดยสารเดินเข้าไปในเครื่องบิน ระยะทางกว่าสิบสี่ชั่วโมง ผมอยู่กับเพลง World Music ซึ่งเป็นเมนูที่มีให้เลือกจากสายการบิน บางเพลงมีเสียงระนาด ขลุ่ย และมีจังหวะหมอลำปะปนด้วยได้กลิ่นไอดนตรีไทยเป็นอย่างสูง ผมจึงยกหูฟังให้พี่สานุ นักดนตรีและโปรดิวเซอร์จากกรุงเทพฟัง เขาฟันธงเลยว่าเสียงทั้งหมดเป็นการ Samp มาทั้งนั้น ไม่ใช่เสียงจริงดั้งเดิมที่คนเล่นมา แต่ถึงอย่างไรก็เป็นการฆ่าความน่าเบื่อของการอยู่บนเครื่องเป็นเวลานานได้เป็นอย่างดี  
ชิ สุวิชาน
ก่อนเดินทางมีการแถลงข่าวที่กรุงเทพ มีผู้สนับสนุนทั้งกระทรวงการต่างประเทศและบริษัทบุญรอดฯมาร่วม หลังงานแถลงข่าวมีการสัมภาษณ์จากสื่อมวลชนที่มาในงาน
ชิ สุวิชาน
ความจริงแล้วผมมีกำหนดการนัดสัมภาษณ์ขอวีซ่าเพื่อเดินทางไปประเทศอเมริกาในวันที่ 2 กันยายน 2552 ขณะที่กำหนดการในการเดินทางไปประเทศดังกล่าวคือเช้าวันที่ 3 กันยายน 2552 หากสถานการณ์เป็นเช่นนี้ แผนกำหนดการเดินทางอาจมีปัญหาได้ ฉะนั้นทางบริษัท ลาเวลล์ เอนเตอร์เทนเมนท์ ซึ่งเป็นผู้ประสานและเป็นผู้อำนวยการการเดินทางในครั้งนี้ ได้ขอทำเรื่องเร่งรัดการสัมภาษณ์ให้เกิดขึ้นก่อนการสัมภาษณ์เดิม
ชิ สุวิชาน
  บรรยากาศงานมหกรรมชนเผ่าพื้นเมืองแห่งประเทศไทย คำรบที่สาม เป็นไปอย่างเรียบง่ายเล็กๆ กะทัดรัด ตามประเด็นหัวข้อที่นำเอาเรื่องของ "การจัดการทรัพยากรบนพื้นที่สูงในรูปแบบโฉนดชุมชน" ผู้เฒ่าผู้แก่ ผู้อาวุโสชนเผ่าทางภาคเหนือต่างมากันอย่างครบครันเช่นเดิม
ชิ สุวิชาน
เขาเดินลงไปท้ายหมู่บ้าน พร้อมกับบทเพลง" อย่าให้น้ำตาไหลริน"ของ ฉ่า เก โดะ ที  แม่จ๋า อย่าปล่อยให้น้ำตาได้มีโอกาสไหล            บัดนี้อายุลูกครบ สิบหกบริบูรณ์แล้วดั่งกฎของชายชาติทหารทุกประทศมี                  ลูกต้องทำหน้าที่เพื่อการปฏิวัติพ่อได้สละชีพจนแม่เลี้ยงลูกอย่างกำพร้า             อาหาร เสื้อผ้า ที่อยู่ลำเค็ญ แม่ทนถึงคราวลูกชายคนโตต้องไปทำหน้าที่ต่อ     …
ชิ สุวิชาน
สงครามตามชายแดนไทย-พม่าริมแม่น้ำเมยได้ปะทุขึ้นอีกครั้ง ทางการพม่าออกมาปฏิเสธไม่มีส่วนกับสงครามที่เกิดขึ้นดังกล่าว โดยบอกว่าเป็นความขัดแย้งระหว่างชนเผ่ากะเหรี่ยงด้วยกันเอง คือระหว่างกองกำลังสหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง (KNU) กับกองกำลังกะเหรี่ยงพุทธเพื่อประชาธิปไตย (DKBA) ผลของการสู้รบทำให้ประชาชนชาวกะเหรี่ยงด้วยกันเองที่อยู่ในพื้นที่การสู้รบ ต้องหนีภัยจากการสู้รบ หลายชุมชนต้องฝ่าเสียงกระสุนปืน หลายชุมชนต้องฝ่าดงและเสียงระเบิด ในขณะที่เดินฝ่าความตายเพื่อหนีตายนั้น ต้องทำด้วยความเงียบ ความรวดเร็ว ต้องเก็บแม้กระทั่งเสียงร้องไห้
ชิ สุวิชาน
เพลงต่อเพลง ถูกเล่น ถูกร้อง ถูกเล่า ถูกถ่ายทอดออกมาล้วนมีที่มาที่ไปไม่แตกต่างจากเจตนารมณ์ของพ้อเหล่ป่าที่ทำตอนที่ยังชีวิตอยู่ เวลาผ่านไปกว่าครึ่งชั่วโมง อาจารย์ลีซะกับพี่นนท์ก็โยนเวทีมาให้ผม ขณะที่ผมกำลังอยู่ในอาการสับสนเพราะไม่รู้จะเล่นเพลงอะไรดี สิ่งที่เตรียมเล่นเตรียมพูดในขณะที่เดินทาง เล่นไม่ได้พูดไม่ได้ มันเป็นประเด็นเปราะบางสำหรับพื้นที่นี้ งานนี้อีกครั้งหนึ่ง!
ชิ สุวิชาน
จังหวะที่ผมลุกขึ้นและตามเจ้าของบ้านเพื่อไปกินข้าว สายตาผมแวบไปมองเห็นผู้เฒ่าคนหนึ่งเหมือนคุ้นเคยกันมานาน ทั้งที่ผมไม่เคยเห็นหน้ามาก่อน เขาก็จ้องหน้าผมเหมือนรู้จักมักคุ้นกับผมเป็นอย่างดี  "โพโดะ (หลาน) คืนนี้มีการขับธาไหม?" เขาถามผมเหมือนรู้ว่าใจผมต้องการอะไร แต่สีหน้าเขาเหมือนแสดงอาการไม่มั่นใจในบางอย่างออกมา"โอ้โห ต้องมีซิ" ผมตอบโดยไม่ต้องเดาว่าเขาคือโมะโชะคนหนึ่งแน่นอน
ชิ สุวิชาน
ทุกครั้งที่เดินทางผ่านหมู่บ้านแม่แฮใต้ ตำบลปางหินฝน อำเภอแม่แจ่ม ไม่มีครั้งไหนที่เลยผ่านร้านขายของชำเล็กๆริมทาง ที่มีผู้เฒ่าปากแดงด้วยน้ำหมากนั่งเฝ้าอยู่ มีของที่จำเป็นพื้นฐานสำหรับชีวิตคนภูขายซึ่งมักเป็นอาหารแห้ง ขนมขบเคี้ยวและยารักษาโรคเบื้องต้น  แต่ร้านขายของชำเล็กๆ ถึงเล็กมากแห่งนี้มีมากกว่านั้น มีเรื่องเล่าให้หัวเราะ ให้อมยิ้ม ให้ขบคิด และมีบทธาให้เก็บเกี่ยวมากมาย